Czy można uzyskać alimenty, gdy zobowiązany do ich płacenia zmarł?

W przypadku, gdy zobowiązany do alimentów zmarł, a także w przypadku, gdy zobowiązany nie posiada środków na alimenty, nie można ustalić jego miejsca pobytu, albo wobec faktu zamieszkania przez niego za granicą egzekucja alimentów jest niemożliwa lub znacznie utrudniona istnieje możliwość by….

Dochodzić zgodnie z treścią art. 132 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Obowiązek alimentacyjny zobowiązanego w dalszej kolejności powstaje dopiero wtedy, gdy nie ma osoby zobowiązanej w bliższej kolejności albo gdy osoba ta nie jest w stanie uczynić zadość swemu obowiązkowi lub gdy uzyskanie od niej na czas potrzebnych uprawnionemu środków utrzymania jest niemożliwe lub połączone z nadmiernymi trudnościami.

Sprawa nie jest jednak tak prosta jak mogłoby się wydawać.

W wyr. z 24.5.1966 r. (III CR 89/66 Legalis) SN podkreślił, że „Obowiązek utrzymania i wychowania dzieci ciąży przede wszystkim na jego rodzicach. Oznacza to, że jeśli jedno z rodziców nie żyje, obowiązek ponoszenia w całości ciężarów związanych z utrzymaniem i wychowaniem dziecka spoczywa w zasadzie na drugim z rodziców. Dopiero gdy zostanie ustalone, że pozostały przy życiu rodzic nie jest w stanie w całości lub części sprostać swoim obowiązkom względem dziecka i z tego powodu dziecko mogłoby znaleźć się w niedostatku – w grę wchodzi subsydiarny obowiązek dalszych krewnych”

Ponadto, w sytuacji, gdy zobowiązany lub zobowiązani w bliższej kolejności mogą zaspokoić tylko część usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego lub możliwe jest uzyskanie od nich na czas tylko części potrzebnych środków utrzymania, to zobowiązani w dalszej kolejności mają obowiązek świadczyć wyłącznie „w granicach potrzeb nie zaspokojonych przez zobowiązanych w pierwszej kolejności”

PRZYKŁAD:

Małoletnie dziecko reprezentowane przez matkę wniosło pozew o alimenty przeciwko babce (matce zobowiązanego do alimentów) dziecka, gdyż ojciec dziecka zobowiązany wyrokiem rozwodowym do płacenia alimentów wyjechał za granicę i miejsce jego zamieszkania jest nieznane. Rodzina – matka i dziecko – nie pozostawli jednak w niedostatku, ich sytuacja życiowa była dość dobra, w związku z czym Sąd oddalił powództwo.

Dlaczego?

Dlatego, że samo spełnienie przesłanek z art. 135 § 1 kro jest niewystarczające, gdyż uprawniony musi wykazać, że pozostaje w niedostatku. Poza wypadkiem określonym w art. 133 § 1 kro, uprawniony do świadczeń alimentacyjnych jest bowiem tylko ten, kto znajduje się w niedostatku (art. 133 § 2 kro). Jak wskazuje analiza orzecznictwa, w sytuacji, gdy w grę wchodzi subsydiarny obowiązek dalszych krewnych, a w szczególności dziadków (art. 128 i 129 kro) uprawniony musi wykazać istnienie po jego stronie niedostatku (uchwała SN z 1982.01.08, III CZP 58/81, OSNC 1982/5-6/70; wyrok SN z 1974.04.22, III CRN 66/74, LEX nr 7468). (vide: – wyrok Sądu Rejonowego w Toruniu z dnia 7.06.2016 r., III RC 35/16).

W przypadku, gdybyś potrzebował porady prawnej, w w/w zakresie lub, też w zakresie prawa rodzinnego, w szczególności w sprawie o alimenty w tym: podwyższenie alimentów, obniżenie alimentów, przyznanie alimentów, ustalenie ojcostwa, kontakty z dzieckiem, rozwód itp. zachęcam do kontaktu.