Utrudnianie kontaktów może nawet całkowicie uniemożliwiać kontakt z dzieckiem. Jednakże rodzic, któremu kontakty się utrudnia może podjąć w tym zakresie stosowne działania prawne, o czym w niniejszym poście…

UTRUDNIANIE LUB UNIEMOŻLIWIANIE KONTAKTÓW Z DZIECKIEM POMIMO WYROKU SĄDU W SPRAWIE USTALENIA KONTAKTÓW

Nawet pomimo prawomocnego wyroku o ustalenie kontaktów z dzieckiem jeden z rodziców może odmawiać spotkań w wykonaniu tego orzeczenia, albo też rodzic u którego dziecko przebywa uporczywie nie oddaje dziecka dobrowolnie po upływie okresu czasu, na jaki dziecko zostało mu oddane.

W takim wypadku przepisy prawa umożliwiają złożenie wniosku do Sądu o zagrożenie nakazem zapłaty odpowiedniej kwoty pieniężnej na rodzica utrudniającego/uniemożliwiającego kontakty.

Utrudnianie kontaktów może stanowić również podstawę do dochodzenia roszczeń pieniężnych. 10 tysięcy złoty zasądził od matki dziecka Sąd Okręgowy w Katowicach I Wydział Cywilny w związku z utrudnianiem kontaktów przez matkę z ojcem dziecka, gdyż jak Sąd stwierdził nastąpiło naruszenie więzi z małoletnią córką, o czym w poniższym poście.

PODSTAWA PRAWNA

Wniosek o egzekucję kontaktów (wniosek o wykonanie kontaktów) uregulowany jest przepisami procedury cywilnej

Art. 598(15)

§ 1. Jeżeli osoba, pod której pieczą dziecko pozostaje, nie wykonuje albo niewłaściwie wykonuje obowiązki wynikające z orzeczenia albo z ugody zawartej przed sądem lub przed mediatorem w przedmiocie kontaktów z dzieckiem, sąd opiekuńczy, uwzględniając sytuację majątkową tej osoby, zagrozi jej nakazaniem zapłaty na rzecz osoby uprawnionej do kontaktu z dzieckiem oznaczonej sumy pieniężnej za każde naruszenie obowiązku.

§ 2. Jeżeli osoba uprawniona do kontaktu z dzieckiem albo osoba, której tego kontaktu zakazano, narusza obowiązki wynikające z orzeczenia albo z ugody zawartej przed sądem lub przed mediatorem w przedmiocie kontaktów z dzieckiem, sąd opiekuńczy zagrozi tej osobie nakazaniem zapłaty oznaczonej sumy pieniężnej na rzecz osoby, pod której pieczą dziecko pozostaje, stosując odpowiednio przepis § 1.

§ 3. Na postanowienia sądu, o których mowa w § 1 i 2, przysługuje zażalenie.

JAK PRZEBIEGA POSTĘPOWANIE Z WNIOSKU O EGZEKUCJĘ KONTAKTÓW?

Postępowanie dotyczące wykonywania kontaktów z dzieckiem mające na celu wykonanie orzeczenia lub ugody w tym przedmiocie jest dwuetapowe. 

Etap pierwszy polega na zagrożeniu nakazaniem zapłaty oznaczonej sumy pieniężnej skierowanym do osoby, która nie wykonuje lub niewłaściwie wykonuje ciążące na niej obowiązki wynikające z orzeczenia albo ugody zawartej przed sądem lub przed mediatorem,

Etap drugi polega na nakazaniu zapłaty tej sumy.

Postępowanie to jednak nie zawsze będzie dwuetapowe. Z różnych przyczyn może się ograniczyć do etapu pierwszego, np. gdy po zagrożeniu nakazaniem zapłaty oznaczonej sumy pieniężnej do sądu nie wpłynie wniosek o nakazanie zapłaty tej sumy, albo wyłącznie do etapu drugiego. 

Przed jakim Sądem toczy się postępowanie?

Postępowanie toczy się przed sądem rejonowym w wydziale rodzinnym i opiekuńczym, właściwym dla miejsca zamieszkania lub miejsca pobytu dziecka.

Ile wynosi opłata od wniosku?

Wniosek o egzekucję kontaktów podlega opłacie w wysokości 40 zł.

Czy można żądać zwrotu wydatków związanych z nieprawidłowym wykonaniem/niewykonaniem kontaktów przez zobowiązanego rodzica?

Tak.

Obowiązek zwrotu dotyczy wydatków poniesionych zarówno przez osobę uprawnioną do kontaktu, jeżeli do kontaktu nie doszło (§ 1), jak i przez osobę, pod której pieczą dziecko przebywa, jeżeli uprawniony narusza obowiązki dotyczące kontaktu wynikające z orzeczenia albo ugody zawartej przed sądem lub przed mediatorem (§ 2).

Zwrot wydatków, związanych z wykonywaniem kontaktów z dzieckiem przysługuje niezależnie od sumy przysługującej (przyznanej) na podstawie art. 598(16) kpc z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonywania obowiązków wynikających z orzeczenia albo ugody zawartej przed sądem lub przed mediatorem.

Katalog kosztów jest otwarty, w szczególności są to koszty podróży i pobytu dziecka oraz osoby towarzyszącej dziecku

PODSTAWA PRAWNA
Art. 598¹⁷ [Zwrot uzasadnionych wydatków]

§ 1. Jeżeli do kontaktu nie doszło wskutek niewykonania lub niewłaściwego wykonania przez osobę, pod której pieczą dziecko pozostaje, obowiązków wynikających z orzeczenia albo z ugody zawartej przed sądem lub przed mediatorem w przedmiocie kontaktów z dzieckiem, sąd opiekuńczy przyzna od tej osoby uprawnionemu do kontaktu zwrot jego uzasadnionych wydatków poniesionych w związku z przygotowaniem kontaktu, w tym kosztów, o których mowa w art. 582(1) par. 2 pkt 1.

§ 2. Przepis § 1 stosuje się odpowiednio, jeżeli uprawniony do kontaktu z dzieckiem narusza obowiązki dotyczące kontaktu wynikające z orzeczenia albo z ugody zawartej przed sądem lub przed mediatorem.

§ 3. Na postanowienie sądu przysługuje zażalenie.

§ 4. Prawomocne postanowienie sądu jest tytułem wykonawczym bez potrzeby nadawania mu klauzuli wykonalności.

W przypadku, gdybyś potrzebował porady prawnej, albo chciał zlecić prowadzenie sprawy sądowej, w w/w zakresie lub, też w zakresie prawa spadkowego lub rodzinnego, w szczególności w sprawie o: zachowek, stwierdzenie nabycia spadku, dział spadku, podwyższenie alimentów, obniżenie alimentów przyznanie alimentów lub wygaśnięcie alimentów, ustalenie ojcostwa, ograniczenie władzy rodzicielskiej, pozbawienie władzy rodzicielskiej, ustalenie kontaktów z dzieckiem, rozwód itp., a także w zakresie windykacji roszczeń, dochodzenia roszczeń na drodze sądowej zachęcam do kontaktu.

Alimenty na dziecko stanowią najczęściej przedmiot sporów sądowych, toczonych przy okazji rozwodów lub też w odrębnych procesach. Poniżej omawiam kilka istotnych kwestii związanych z ich dochodzeniem….

TYTUŁEM WSTĘPU

Zgodnie z Kodeksem rodzinnym i opiekuńczym

art. 133

§ 1 Rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.
§ 3. Rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego, jeżeli są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się.

WYSOKOŚĆ ALIMENTÓW

Przepisy prawa nie ustanawiają minimalnej i maksymalnej wysokości alimentów – wysokość alimentów zależy zawsze od okoliczności danej sytuacji. W praktyce dość istotną kwestią jest wiek dziecka, gdyż rzutuje on na potrzeby dziecka – im starsze dziecko tym jego potrzeby są, co do zasady większe.

Przede wszystkim jednak koniecznym jest ustalenie potrzeb uprawnionego do alimentów, co sprowadza się w praktyce do matematycznego wyliczenia kosztów utrzymania dziecka w postaci w szczególności: wydatków na jego wyżywienie, odzież, środki czystości, kosmetyki, materiały naukowe, czesne za szkołę itp. oraz przypadające na niego w części koszty zamieszkiwania np. czynsz, media.

Przedmiotowy katalog jest dość szeroki i wchodzić mogą w to różnego rodzaju inne wydatki np. związane z leczeniem dziecka, kursami, wyjazdami zagranicznymi – przedmiotowe zależy od konkretnych stanów faktycznych.

Ponadto, istotną kwestią jest podział tych ustalonych kosztów na poszczególnych rodziców, gdyż wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, może polegać, w całości lub w części, na osobistych staraniach zobowiązanego o utrzymanie lub o wychowanie uprawnionego. W takim wypadku świadczenie alimentacyjne pozostałych zobowiązanych polega na pokrywaniu w całości lub w części kosztów utrzymania lub wychowania uprawnionego.

Ustalenie w jakim procencie pokrywać koszty utrzymania ma ten rodzic przy którym stale dziecko nie przebywa dokonuje Sąd, nie generalizując zbytnio, gdyż każda sprawa jest różna można wskazać, że dość często jest to rozkład 70 proc. do 30 proc. kosztów utrzymania na poszczególnych rodziców.

Ciekawym zagadnieniem jest przy tym kwestia kredytu hipotecznego na wysokość obowiązku alimentacyjnego o czym pisałem między innymi w poniższym poście.

Istotną kwestią jest to, że sytuacja finansowa rodzica też ma wpływ na wysokość obowiązku alimentacyjnego jak również kwalifikację poszczególnych wydatków jako uzasadnione np.

Rodzic zarabia minimalne wynagrodzenie za pracę, więc Sąd może nie uwzględnić w uzasadnionych kosztach utrzymania dziecka jego co rocznych wyjazdów na drogie zagraniczne wczasy z drugim rodzicem.

MOŻLIWOŚĆ ALIMENTOWANIA RODZICÓW A OBOWIĄZEK ALIMENTACYJNY

W świetle orzecznictwa Sądowego za utrwalone należy uznać poniższe ,,zasady”:

1)dzieci mają prawo do równej z rodzicami stopy życiowej niezależnie od tego, czy żyją z nimi wspólnie, czy też oddzielnie;

2)rodzice powinni dzielić się z dziećmi, w szczególności małoletnimi (por. art. 133 § 3 KRO) nawet najmniejszymi dochodami;

3) zaspokojenie potrzeb dziecka może wymagać naruszenia przez rodziców substancji ich majątku.

Ponadto, od wykonania obowiązku alimentacyjnego względem małoletniego dziecka rodzice nie mogą uchylić się ani przez wzgląd na zasady współżycia społecznego (art. 144 (1) zd. 2 kro), ani z powołaniem się na to, że świadczenia alimentacyjnego połączone są z nadmiernym uszczerbkiem dla rodziców lub dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się.

JAKIE OKOLICZNOŚCI W SZCZEGÓLNOŚCI NIE ZWALNIAJĄ Z OBOWIĄZKU ALIMENTACYJNEGO

Należy wskazać, że z obowiązku alimentacyjnego nie zwalnia w szczególności:

• Brak władzy rodzicielskiej nad dzieckiem,

• Utrzymywanie dziecka faktycznie przez inną osobę/podmioty,

WAŻNE:

Żadne z rodziców (ani inny przedstawiciel dziecka) nie może ważnie zrzec się w jego imieniu roszczeń alimentacyjnych dziecka, które mu przysługują z reguły wobec obojga rodziców

ZMIANA WYSOKOŚCI ALIMENTÓW

Najczęściej podstawą do zmiany wysokości alimentów jest zwiększenie się potrzeb uprawnionego. W takim wypadku – zazwyczaj mając na uwadze to, że wydatki na dziecko rosną z czasem – możliwe jest złożenie pozwu o podwyższenie alimentów. Na konieczność podwyższenia alimentów wpływ może mieć wiele czynników np. choroba dziecka i związane z tym wydatki.

Możliwe jest również zmniejszenie obowiązku alimentacyjnego. Zainteresowanych zachęcam do zapoznania się z poniższymi postami w tym zakresie:

Kiedy można żądać zmiany wysokości alimentów?

ZAKOŃCZENIE OBOWIĄZKU ALIMENTACYJNEGO

W następujących sytuacjach rodzic nie ma obowiązku alimentowania dziecka (z tym, że pojawić się może konieczność złożenia pozwu o wygaśnięcie obowiązku alimentacyjnego zobacz też Czy Twój obowiązek alimentacyjny wygasł

• dziecko jest w stanie utrzymać się samodzielnie,

• dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania

• ponadto względem dziecka pełnoletniego rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych jeżeli są

 a. one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem

b. jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się.

Należy podkreślić, że nie można przyjąć – wbrew często pojawiającej się obiegowej opinii – że dziecko usamodzielnia się w wyniku osiągnięcia pełnoletniości.  Kodeks rodzinny i opiekuńczy nie wskazuję żadnej granicy wieku, którego osiągnięcie gwarantowałoby bezwzględną utratę prawa do pobierania alimentów.

Warto podkreślić, że „Obowiązek alimentacyjny rodziców nie ustaje w ogóle, jeżeli dziecko na skutek kalectwa wrodzonego lub nabytego albo w związku z niedorozwojem umysłowym nie będzie w stanie samodzielnie zdobywać środków utrzymania” [uchw. SN (PSIC) z 16.12.1987 r., III CZP 91/86, OSNCP 1988, Nr 4, poz. 42, uzasadnienie tezy V].

W uchw. SN (PSIC) z 16.12.1987 r., III CZP 91/86, OSNCP 1988, Nr 4, poz. 42, uzasadnienie tezy V) stwierdzono, że “Przed osiągnięciem przez dziecko pełnoletniości, obowiązek alimentacyjny rodziców może ustać wcześniej tylko wówczas, gdy dziecko uzyska zawód, czy też podejmie zatrudnienie w czasie pobierania nauki, a osiągane zarobki pozwolą mu na zaspokojenie jego potrzeb. (…) Obowiązek alimentacyjny może ustać również, gdy dziecko posiada własny majątek, z którego dochody wystarczają na pokrycie jego kosztów utrzymania i wychowania. (…) Zwolnienie bądź ograniczenie obowiązku alimentacyjnego rodziców względem dziecka może też nastąpić w sytuacji, gdy pobiera ono (…) rentę zasądzoną z mocy art. 446 § 2 k.c.”. Może być to również skutkiem m.in. otrzymywania przez dziecko stypendium, czy też przeznaczania na jego utrzymanie czystego dochodu z majątku rodzeństwa, z którym się ono wychowuje (art. 103 KRO).

Jeżeli jednak dziecko pełnoletnie, już przygotowane do pracy (bądź już pracuje), zaniedbuje studia, z własnej winy nie zdaje egzaminów, powtarza lata studiów i nie podejmuje żadnych starań o znalezienie pracy – wobec czego obowiązek rodziców dalszego dostarczania środków utrzymania i wychowania ustaje.

Ukończenie przez dziecko studiów lub uzyskanie zawodu nie zawsze przesądza o tym, że może ono utrzymać się samodzielnie wykonując zawód odpowiadający jego kwalifikacjom. Zdarzają się sytuacje, w których nawet osoby posiadając wysokie kwalifikacje zawodowe mają trudności w znalezieniu pracy

Warto wskazać, że odnośnie ustania obowiązku alimentacyjnego SN wskazał, iż:

“Obowiązek ten nie jest ograniczony przez żaden sztywny termin, a w szczególności – przez termin dojścia przez alimentowanego do pełnoletniości. Nie jest także związany ze stopniem wykształcenia w tym sensie, że nie ustaje z chwilą osiągnięcia przez alimentowanego określonego stopnia podstawowego lub średniego wykształcenia. Jedyną miarodajną okolicznością, od której zależy trwanie bądź ustanie tego obowiązku, jest to, czy dziecko może utrzymać się samodzielnie, przy czym przyjmuje się, że nie można tego oczekiwać od dziecka małoletniego”;3

 “Z tej przyczyny w odniesieniu do dzieci, które osiągnęły pełnoletniość, brać należy pod uwagę to, czy wykazują chęć dalszej nauki oraz czy osobiste zdolności i cechy charakteru pozwalają na rzeczywiste kontynuowanie nauki. Przeciwne stanowisko prowadziłoby do zahamowywania, a co najmniej znacznego utrudniania, dalszego rozwoju dziecka, a to przez pozbawianie go środków materialnych, niezbędnych do kontynuowania nauki po osiągnięciu pełnoletniości, pozostawałoby zatem w sprzeczności ze wspomnianym wyżej podstawowym obowiązkiem rodzicielskim”.

Czy skończenie studiów wyższych uzasadnia wygaśnięcie alimentów?

CO NIE WPŁYWA NA WYSOKOŚĆ ALIMENTÓW

Na zakres świadczeń alimentacyjnych nie wpływają:

1. 1.      świadczenia z pomocy społecznej lub funduszu alimentacyjnego, o którym mowa w ustawie z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów podlegające zwrotowi przez zobowiązanego do alimentacji;
2. 2.      świadczenia, wydatki i inne środki finansowe związane z umieszczeniem dziecka w pieczy zastępczej, o których mowa w przepisach o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej;
3. 3.      świadczenie wychowawcze, o którym mowa w ustawie z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci,
4. 4.      świadczenia rodzinne, o których mowa w ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych,
5. 5.      rodzicielskie świadczenie uzupełniające, o którym mowa w ustawie z dnia 31 stycznia 2019 r. o rodzicielskim świadczeniu uzupełniającym.

CZY NIEPŁACENIE ALIMENTÓW TO PRZESTĘPSTWO

Tak, w pewnych okolicznościach.

Kwestię tę reguluje art. 209 Kodeksu karnego

§ 1. Kto uchyla się od wykonania obowiązku alimentacyjnego określonego co do wysokości orzeczeniem sądowym, ugodą zawartą przed sądem albo innym organem albo inną umową, jeżeli łączna wysokość powstałych wskutek tego zaległości stanowi równowartość co najmniej 3 świadczeń okresowych albo jeżeli opóźnienie zaległego świadczenia innego niż okresowe wynosi co najmniej 3 miesiące,podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.

§ 1a. Jeżeli sprawca czynu określonego w § 1 naraża osobę uprawnioną na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych,podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

§ 2. Ściganie przestępstwa określonego w § 1 lub 1a następuje na wniosek pokrzywdzonego, organu pomocy społecznej lub organu podejmującego działania wobec dłużnika alimentacyjnego.

§ 3. Jeżeli pokrzywdzonemu przyznano odpowiednie świadczenia rodzinne albo świadczenia pieniężne wypłacane w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów, ściganie przestępstwa określonego w § 1 lub 1a odbywa się z urzędu.

§ 4. Nie podlega karze sprawca przestępstwa określonego w § 1, który nie później niż przed upływem 30 dni od dnia pierwszego przesłuchania w charakterze podejrzanego uiścił w całości zaległe alimenty.

§ 5. Sąd odstępuje od wymierzenia kary, jeżeli nie później niż przed upływem 30 dni od dnia pierwszego przesłuchania w charakterze podejrzanego sprawca przestępstwa określonego w § 1a uiścił w całości zaległe alimenty, chyba że wina i społeczna szkodliwość czynu przemawiają przeciwko odstąpieniu od wymierzenia kary.

Istotnym przy tym jest, że przestępstwo takie powstaje gdy sprawca jest zdolny zarobkowo i majątkowo do łożenia na rzecz innej osoby, ale stale uchyla się od tego z powodu złej woli. Nie dotyczy to zobowiązanego, który wpłaca jedynie część zasądzonej kwoty, gdyż wówczas wykazuje dobrą wolę oraz gdy jego sytuacja materialna jest bardzo ciężka na przykład z powodu choroby, braku dochodów czy utraty pracy.

PRZEDAWNIENIE PŁATNOŚCI ALIMENTÓW

Ostatnią kwestią na jaką należy wrócić uwagę w temacie alimentów, jest ich przedawnienie. Zgodnie z art. 137 Kodeksu rodzinnego:

 § 1. Roszczenia o świadczenia alimentacyjne przedawniają się z upływem lat trzech.

§ 2. Niezaspokojone potrzeby uprawnionego z czasu przed wniesieniem powództwa o alimenty sąd uwzględnia zasądzając odpowiednią sumę pieniężną. W uzasadnionych wypadkach sąd może rozłożyć zasądzone świadczenie na raty.

Istotną kwestią przy tym jest to, że w pewnych okolicznościach wpływ na to, iż alimenty się ,,nie przedawnią” mogą mieć zasady współżycia społecznego, a więc mogą wystąpić przypadki, gdy uprawniony do alimentów uzyska do nich prawo pomimo upływu terminu przedawnienia.

Tematyka alimentów jest dość obszerna, a więc zachęcam do zapoznania się też z innymi moimi postami, jak również do zasięgnięcia porady prawnej w sprawie o alimenty, zajmujemy się również prowadzeniem spraw sądowych o prawo do alimentów, w tym podwyższenie alimentów, obniżenie alimentów, ustalenie alimentów itd.

W przypadku, gdybyś potrzebował porady prawnej, albo chciał zlecić prowadzenie sprawy sądowej, w w/w zakresie lub, też w zakresie prawa spadkowego lub rodzinnego, w szczególności w sprawie o: zachowek, stwierdzenie nabycia spadku, dział spadku, podwyższenie alimentów, obniżenie alimentów przyznanie alimentów lub wygaśnięcie alimentów, ustalenie ojcostwa, ograniczenie władzy rodzicielskiej, pozbawienie władzy rodzicielskiej, ustalenie kontaktów z dzieckiem, rozwód itp., a także w zakresie windykacji roszczeń, dochodzenia roszczeń na drodze sądowej zachęcam do kontaktu.

Rozwód zmierza do zakończenia małżeństwa, co się z tym łączy do zakończenia wspólności majątkowej małżeńskiej, podział majątku zaś przerywa więzi majątkowe stron. Jak natomiast przedstawia się sytuacja z zaciągniętymi w trakcie trwania małżeństwa kredytami?

Podział majątku wspólnego w związku z rozwodem.

W toku postępowania rozwodowego.

Po prawomocnym orzeczeniu rozwodu strony mogą domagać się podziału majątku wspólnego. Podział majątku wspólnego możliwy jest również w toku postępowania rozwodowego, jednakże przy spełnieniu dwóch warunków:

1. jeden z małżonków złoży w tym zakresie wniosek.
2. przeprowadzenie tego podziału nie spowoduje nadmiernej zwłoki w postępowaniu.

W Wytycznych z 1978 r. SN stwierdził, że “przeprowadzenie w wyroku rozwodowym podziału majątku wspólnego stron nie powoduje nadmiernej zwłoki postępowania nie tylko wtedy, gdy między stronami nie ma sporu co do składu i sposobu podziału tego majątku, lecz także wtedy, gdy wyjaśnienie spornych między stronami okoliczności, bądź też takich okoliczności, które sąd obowiązany jest ustalić z urzędu, wymaga przeprowadzenia postępowania dowodowego w ograniczonym przedmiotowo i czasowo zakresie” 

Do nadmiernej zwłoki w postępowaniu może dojść w szczególności, jeżeli strony są w konflikcie, a zachodzi potrzeba określenia i wyceny nakładów poniesionych z majątku wspólnego na majątek osobisty małżonka bądź z majątku osobistego na majątek wspólny, a także w razie konieczności rozpoznania żądania ustalenia nierównych udziałów w majątku.

Na mocy umowy stron.

Zgodnie z art. 47 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego małżonkowie mogą na podstawie umowy majątkowej rozszerzyć ustawową wspólność lub ją ograniczyć, ustanowić rozdzielność majątkową lub rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków.

W przypadku więc, gdy strony są zgodne odnośnie podziału majątku mogą udać się do notariusza w celu zawarcia umowy o podział majątku wspólnego w formie aktu notarialnego.

Wysokość wynagrodzenia notariusza ustalana jest umownie. Nie może być ono jednak wyższe niż określone Rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 czerwca 2004 roku w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej. Zależy ono od wartości dzielonego majątku i wynosi:

• majątek do 3.000 zł – maksymalna stawka taksy notarialnej wynosi 100 zł,
• powyżej 3.000 do 10.000 zł – 100 zł plus 3 proc. od nadwyżki powyżej 3.000 zł,
• powyżej 10.000 do 30.000 zł – 310 zł plus 2 proc. od nadwyżki powyżej 10.000 zł,
• powyżej 30.000 do 60.000 zł – 710 zł plus 1 proc. od nadwyżki powyżej 30.000 zł,
• powyżej 60.000 do 1.000.000 zł – 1.010 zł plus 0,4 proc. od nadwyżki powyżej 60.000 zł,
• powyżej 1.000.000 do 2.000.000 zł – 4.770 zł plus 0,2 proc. od nadwyżki powyżej 1.000.000 zł,
• powyżej 2.000.000 zł – 6.770 zł plus 0,25 proc. od nadwyżki powyżej 2.000.000 zł, nie więcej jednak niż 10.000 zł.

Powyższe koszty nie obejmują: podatku VAT 23% od wynagrodzenia notariusza oraz kosztów wypisów aktu notarialnego – 6 zł za 1 stronę wypisu (+23% VAT).

Ponadto, koniecznym może okazać się uiszczenie opłaty sądowej w wysokości 150 zł za wpis prawa własności/prawa użytkowania wieczystego / uprawnienia w księdze wieczystej na rzecz małżonka, któremu te prawa przypadły w wyniku podziału majątku.

Dokonanie podziału majątku wspólnego po rozwodzie w toku postępowania o podział majątku.

Przedmiotowe wymaga złożenie wniosku o podział majątku wspólnego, zgłoszenia roszczeń dodatkowych z tym związanych (jeśli są) oraz powołania środków dowodowych, w tym z dokumentów, i zazwyczaj opinii biegłego sądowego. W przypadku spraw o podział majątkowy warto skorzystać z usług prawnych radcy prawnego lub adwokata.

Sądowe dokonanie podziału majątku wspólnego łączy się również z uiszczeniem opłaty sądowej w kwocie 1000 złotych, jeżeli wniosek zawiera zgodny projekt podziału tego majątku, pobiera się opłatę stałą w kwocie 300 złotych.

Czy w toku postępowania o podział majątku wspólnego można podzielić kredyty?

Przedmiotowe ma zazwyczaj najistotniejsze znaczenie w związku z zaciągniętym przez małżonków kredytem hipotecznym.

W toku postępowania o podział majątku wspólnego, jak również w drodze umowy przed notariuszem o podział majątku wspólnego nie jest możliwym dokonanie podziału kredytów.

Małżonkowie/byli małżonkowie mogą umówić się które z nich przejmie ciężar spłaty kredytu, jednakże to wierzyciel – bank decyduje kto nadal kredyt będzie spłacał.

W przypadku, gdy strony umówią się, iż tylko jedna z nich spłaca kredyt, to jest to wiążące pomiędzy stronami. Jednakże bank nadal może żądać spłaty wierzytelności od obydwojga kredytobiorców, zaś małżonek, który miał być zwolniony przez drugiego z obowiązku płatności w przypadku skutecznego dochodzenia od niego przez bank roszczeń ma roszczenie regresowe (,,zwrotne”) do drugiego z małżonków.

Zmiana umowy zawartej z bankiem.

Strony mogą również dokonać ustaleń z bankiem odnośnie zmiany stron umowy kredytu i przeniesienia kredytu na jednego tylko małżonka lub też na małżonka i inną osobę/osoby.

Istotnym przy tym pozostaje zdolność kredytowa stron oraz dobra wola banku.

W tym kontekście warto przytoczyć dość nową uchwałę Sądu Najwyższego w tym zakresie:

Postępowanie o zniesienie współwłasności nie wyłącza dochodzenia między małżonkami roszczenia o zwrot kwoty zobowiązania zabezpieczonego hipoteką, spłaconego przez jednego z nich po uprawomocnieniu się postanowienia o podziale majątku wspólnego.

W orzecznictwie pojawiły się dwa stanowiska;

1. przy określeniu wartości majątku wspólnego przeznaczonego do podziału w wyniku ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej bierze się pod uwagę aktywne i pasywne składniki majątku. Uwzględnieniu podlega przy tym nie zobowiązanie z umowy kredytowej, ale prawo rzeczowe ograniczające możliwość rozporządzenia rzeczą, w szczególności jej zbycie.
2. majątek wspólny małżonków podlegający podziałowi obejmuje jedynie czystą wartość majątku. Przy szacowaniu składników majątku wspólnego należy uwzględnić obciążenie zmieniające rzeczywistą wartość tych składników majątkowych.

W uchawle Sąd Najwyższy wskazał na dopuszczalność roszczeń regresowych z tytułu nadmiernej spłaty ciążącej na nieruchomości wierzytelności hipotecznej po sądowym podziale majątku.

W przypadku, gdybyś potrzebował porady prawnej, albo chciał zlecić prowadzenie sprawy sądowej, w w/w zakresie lub, też w zakresie prawa spadkowego lub rodzinnego, w szczególności w sprawie o: zachowek, stwierdzenie nabycia spadku, dział spadku, podwyższenie alimentów, obniżenie alimentów przyznanie alimentów lub wygaśnięcie alimentów, ustalenie ojcostwa, ograniczenie władzy rodzicielskiej, pozbawienie władzy rodzicielskiej, ustalenie kontaktów z dzieckiem, rozwód itp., a także w zakresie windykacji roszczeń, dochodzenia roszczeń na drodze sądowej zachęcam do kontaktu.

10 tysięcy złoty zasądził od matki dziecka Sąd Okręgowy w Katowicach I Wydział Cywilny w związku z utrudnianiem kontaktów przez matkę z ojcem dziecka, gdyż jak Sąd stwierdził nastąpiło naruszenie więzi z małoletnią córką. Ale przede wszystkim w jakich okolicznościach zapadł wyrok? Czy utrudnianie kontaktów każdorazowo skutkować może taką ,,karą”?

Jak z wieloma sprawami, gdy przyglądamy się im bliżej dostrzegamy coraz więcej szczegółów i niuansów, pierwsze wrażenie częstokroć bywa mylne.

I od początkuJ

Kontakty z dziećmi rodziców mogą, acz nie muszą być uregulowane. Dość często reguluje się je w ramach postępowania rozwodowego (zainteresowanym polecam post Co praktycznego o rozwodzie wiedzieć warto?), acz nie jest to obligatoryjne, uregulowanie kontaktów nastąpić może również w toku odrębnego postępowania o ustalenie kontaktów rodzica z dzieckiem.

1) Co w przypadku, gdy jedno z rodziców utrudnia, a czasami wręcz uniemożliwia odbywanie ustalonych orzeczeniem Sądu Rodzinnego kontaktów z dzieckiem?

I czy uzasadnia to ustalenie kwoty 10 000 zł za naruszenie prawa do kontaktów?

W takim wypadku wszczyna się postępowanie o zagrożenie nakazanie zapłaty w wypadku naruszenia obowiązku umożliwienia realizacji kontaktów. Po nałożeniu przez Sąd takiego zobowiązania w przypadku niewykonywania kontaktów osoba kontakty utrudniająca zapłaci przedmiotową kwotę.

Z doświadczenia zawodowego mogę powiedzieć, że często zagrożenie nakazem zapłaty powoduje, że kontakty z dzieckiem zaczynają być realizowane w sposób prawidłowy.

Tak, też Kodeksu postępowania cywilnego:

598(15)
§ 1. Jeżeli osoba, pod której pieczą dziecko pozostaje, nie wykonuje albo niewłaściwie wykonuje obowiązki wynikające z orzeczenia albo z ugody zawartej przed sądem lub przed mediatorem w przedmiocie kontaktów z dzieckiem, sąd opiekuńczy, uwzględniając sytuację majątkową tej osoby, zagrozi jej nakazaniem zapłaty na rzecz osoby uprawnionej do kontaktu z dzieckiem oznaczonej sumy pieniężnej za każde naruszenie obowiązku.

§ 2. Jeżeli osoba uprawniona do kontaktu z dzieckiem albo osoba, której tego kontaktu zakazano, narusza obowiązki wynikające z orzeczenia albo z ugody zawartej przed sądem lub przed mediatorem w przedmiocie kontaktów z dzieckiem, sąd opiekuńczy zagrozi tej osobie nakazaniem zapłaty oznaczonej sumy pieniężnej na rzecz osoby, pod której pieczą dziecko pozostaje, stosując odpowiednio przepis § 1.

§ 3. Na postanowienia sądu, o których mowa w § 1 i 2, przysługuje zażalenie.

2) W jakiej wysokości powinna być owa suma pieniężna w przypadku utrudniania kontaktów?

,,Nie ma granicy wysokości kwoty, powinna ona być adekwatna do majątku osoby zobowiązanej.” Taką odpowiedź możemy znaleźć w komentarzu do przepisu.

Przykładowo wskazać można na poniższe judykaty, jednakże podkreślenia wymaga, że każda sytuacja wymaga indywidualnego zbadania:

1. 70 zł za każde naruszenie (Postanowieniem z dnia 3 lipca 2018 r. Sąd Rejonowy w Brodnicy w pkt 1 zagroził A. B. nakazaniem zapłaty na rzecz A. P. (1) sumy pieniężnej w wysokości 70 zł za każde naruszenie obowiązków wynikających z wyroku Sądu Okręgowego w Toruniu z dnia 22 marca 2016 r., sygn. akt I C 593/14 z powództwa …(Postanowienie SO w Toruniu z dnia 28.09.2019 r.,Sygn. akt VIII Cz 681/18)).
2. 100 zł (Sygn. akt VIII Cz 70/17 postanowienie z 3.02.2017 r.  SO w Toruniu)
3. 200 zł (II Cz 667/17 – postanowienie z uzasadnieniem Sąd Okręgowy w Kaliszu z 2018-02-12).

Przedmiotowe więc nie uzasadnia – zazwyczaj, gdyż jak wiadomo stopień zamożności jest zróżnicowany – zastosowania kwoty 10 000 zł.

WAŻNE:

Przepis dzieli postępowanie w sprawie na dwa etapy:

1)         pierwszy polega na zagrożeniu nakazaniem zapłaty oznaczonej sumy pieniężnej skierowanym do osoby, która nie wykonuje, niewłaściwie wykonuje ciążące na niej obowiązki lub narusza obowiązki wynikające z orzeczenia albo ugody zawartej przed sądem lub przed mediatorem;

2)drugi polega na nakazaniu zapłaty tej sumy; niemniej jednak istnieją sytuacje, kiedy to postępowanie nie będzie miało charakteru dwuetapowego, otóż gdy po zagrożeniu nakazaniem zapłaty oznaczonej sumy pieniężnej do sądu nie wpłynie wniosek o nakazanie zapłaty tej sumy albo wtedy gdy sąd zagroził nakazaniem zapłaty oznaczonej sumy pieniężnej już w postanowieniu ustalającym kontakty na podstawie art. 582(1) par. 3 aKPC (M. Malczyk, w: Góra-Błaszczykowska, Komentarz KPC, 2015, Legalis).

3) Dlaczego więc Sąd zasądził od pozwanej kwotę 10 000 zł?

Sąd Okręgowy w Katowicach I Wydział Cywilny (sygn. akt: I C 932/15)  w związku z utrudnianiem kontaktów przez matkę z ojcem dziecka, gdyż stwierdził, że nastąpiło naruszenie dóbr osobistych powoda w postaci prawa do utrzymywania kontaktów z jego córką. Sprawa dotyczyła więc zgoła innej insytucji jaką jest naruszenie dóbr osobistych, których katalog jest otwarty.

Sąd uznał przy tym, że działania pozwanej były tak rażące i daleko idące, iż uzasadniało to zasądzenie 10 000 zł (z żądanych przez powoda 50 000 zł).

Sąd w szczególności stwierdził, że na skutek przedłużającego się stanu rozłąki z córką i kolejnych bezskutecznych prób wyegzekwowania kontaktów z córką powód przeżywał stany depresyjne i nerwicowe.

Sąd uznał więc – zasadnie w mojej ocenie – że prawo do kontaktów i więź z dzieckiem stanowi dobro osobiste – i przy tak rażącym, powtarzającym się i celowym jak ustalił Sąd w uzasadnieniu sposobie postępowania pozwanej uzasadnia to zasądzenie kwoty 10 000 zł.

Z tym, że podkreślenia wymaga, że każda sytuacja wymaga indywidualnej oceny.

W przypadku, gdybyś potrzebował porady prawnej, w w/w zakresie lub, też w zakresie prawa spadkowego lub rodzinnego, w szczególności w sprawie o: zachowek, stwierdzenie nabycia spadku, dział spadku, podwyższenie alimentów, obniżenie alimentów przyznanie alimentów lub wygaśnięcie alimentów, ustalenie ojcostwa, ograniczenie władzy rodzicielskiej, pozbawienie władzy rodzicielskiej, ustalenie kontaktów z dzieckiem, rozwód itp., a także w zakresie windykacji roszczeń, dochodzenia roszczeń na drodze sądowej zachęcam do kontaktu.