W niniejszym poście pozwolę sobie omówić zagadnienie podwyższenia alimentów w kontekście niestety powszechnego i mającego miejsce od dłuższego czasu zjawiska w postaci inflacji…
PODSTAWA PRAWNA ROSZCZEŃ O ZMIANĘ WYSOKOŚCI ALIMENTÓW
OBOWIĄZEK ALIMENTACYJNY
Należy wskazać, że zgodnie z art. 133 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy:
1. Rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.
2. Poza powyższym wypadkiem uprawniony do świadczeń alimentacyjnych jest tylko ten, kto znajduje się w niedostatku.
3. Rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego, jeżeli są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się.
Zgodnie z art. 135 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
1. Zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego.
2. Wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie albo wobec osoby niepełnosprawnej może polegać w całości lub w części na osobistych staraniach o utrzymanie lub o wychowanie uprawnionego; w takim wypadku świadczenie alimentacyjne pozostałych zobowiązanych polega na pokrywaniu w całości lub w części kosztów utrzymania lub wychowania uprawnionego.
3. Na zakres świadczeń alimentacyjnych nie wpływają:
1) świadczenia z pomocy społecznej lub funduszu alimentacyjnego, o którym mowa w ustawie z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz.U. z 2020 r. poz. 808 i 875), podlegające zwrotowi przez zobowiązanego do alimentacji;
2) świadczenia, wydatki i inne środki finansowe związane z umieszczeniem dziecka w pieczy zastępczej, o których mowa w przepisach o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej;
3) świadczenie wychowawcze, o którym mowa w ustawie z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz.U. z 2019 r. poz. 2407);
4) świadczenia rodzinne, o których mowa w ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz.U. z 2020 r. poz. 111);
5) rodzicielskie świadczenie uzupełniające, o którym mowa w ustawie z dnia 31 stycznia 2019 r. o rodzicielskim świadczeniu uzupełniającym (Dz.U. poz. 303).
ZMIANA WYSOKOŚCI ALIMENTÓW
Zgodnie z art. 138 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
W razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego.
Powyższy przepis stanowi podstawę zmiany obowiązku alimentacyjnego.
Przepis ten stanowi podstawę zarówno obniżenie jak i podwyższenia wysokości alimentów.
KIEDY ALIMENTY MOGĄ ZOSTAĆ PODWYŻSZONE?
Należy wskazać za Sądem Najwyższym, że:
„Przy ocenie, czy zachodzą przesłanki do zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego w myśl art. 138 krio, należy brać pod uwagę wszelkie okoliczności mogące świadczyć o zmianie stosunków, a zwłaszcza możliwości zarobkowych i majątkowych stron” (wyrok SN z dnia 26.03.1969r., sygn. III CRN 54/69).
Jak również wskazuje SN Przesłanki ustalenia wysokości należnych alimentów wymagają oceny w kontekście konkretnego stanu faktycznego. (Postanowienie Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 5 listopada 2020 r. III CNP 7/20).
Przesłanki jakie należy brać pod uwagę w szczególności wskazał Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie wskazując, iż „w rozpoznawanej sprawie nastąpiła istotna zmiana stosunków w związku z upływem dłuższego czasu od ostatniego orzeczenia alimentów. Nie ulega wątpliwości, że wraz z wiekiem rosną potrzeby dziecka, a co za tym idzie, zwiększają się wydatki związane z jego wychowaniem i utrzymaniem. Nadto zmianie uległa sytuacja osobista rodziców małoletniego, którzy aktualnie nie pozostają w związkach z innymi partnerami, co niewątpliwie przekłada się na koszty związane z utrzymaniem mieszkań” (wyrok z dnia 22.05.2019r., sygn. VIII RC 588/18).
Czy inflacja sama w sobie stanowić może podstawę podwyższenia wysokości alimentów?
W orzecznictwie dotyczącym obowiązku alimentacyjnego wskazuje się, że zmiana stosunków uzasadniająca zmianę wysokości alimentów musi być istotna (tak, wyrok Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim – II Wydział Cywilny Odwoławczy
z dnia 24 lutego 2020 r., II Ca 762/19), oraz musi mieć charakter trwały.
Nadto, należy wskazać za Sądem Okręgowym, że:
,,Oceniając zasadność żądania podwyższenia ustalonych wcześniej alimentów na gruncie art. 138 KRO należy nacisk położyć głównie na porównanie aktualnej, na chwilę żądania, sytuacji uprawnionych i zobowiązanego do tej jaką oceniano przy ustalaniu wysokości świadczenia.” (Wyrok Sądu Okręgowego w Sieradzu – I Wydział Cywilny z dnia 9 października 2019 r. I Ca 411/19).
Ustalając konieczność zmiany obowiązku alimentacyjnego Sąd musi wziąć pod uwagę szereg czynników, w tym m.in. możliwości zarobkowe zobowiązanego.
Nie budzi również wątpliwości, iż zasadą jest, że wraz z wiekiem dziecka wysokość alimentów rośnie.
Przenosząc przedmiotowe na grunt inflacji należy wskazać, że:
W październiku 2022 najbardziej drożały żywność i napoje – 21,9% rok do roku (2,7% miesiąc do miesiąca), nośniki energii o 41,7% (2% m/m) oraz paliwa do środków transportu – o 19,5% (4,1% m/m). (Inflacja w Polsce 2022 – w październiku 17,9% podał GUS. To najwyższa inflacja od 26 lat – muratorplus.pl).
Natomiast inflacja w zakresie produktów odzieżowych jest stosunkowo niewielka.
W pewnym podsumowaniu należy wskazać, że inflacja sama w sobie nie stanowi przesłanki do podwyższenia obowiązku alimentacyjnego.
Jednakże już wzrost kosztów utrzymania dziecka będący skutkiem przedmiotowego przekłada się na wysokość obowiązku inflacyjnego. Przy ok. 20 proc. Inflacji w skali rocznej produktów spożywczych, w perspektywie sześciu miesięcy koszt utrzymania dziecka zwiększa się o 10 proc. Tylko w związku z inflacją, niezależnie od upływu czasu (przy tym z zasady czas pół roku jak się wydaje nie wpływa znacznie na obowiązek alimentacyjny, choć zależy to od okoliczności danego przypadku).
Przedmiotowe zjawisko jak się wydaje może mieć wpływ na konieczność częstszego podwyższania alimentów, gdyż o ile potrzeby dziecka mogą nie rosnąć tak szybko to już ceny niestety zwiększają się znacznie, a więc kwota zasądzona lub ustalona tytułem alimentów może nie odpowiadać owym potrzebom.
Jednym ze sposobów podwyższenia alimentów jest złożenie powództwa o podwyższenie alimentów.
KONTAKT Z KANCELARIĄ – PORADY PRAWNE, PROWADZENIE SPRAW SĄDOWYCH I PRZED ORGANAMI ADMINISTRACJI
W przypadku, gdybyś potrzebował porady prawnej, albo chciał zlecić prowadzenie sprawy sądowej, w w/w zakresie lub, też w zakresie prawa spadkowego lub rodzinnego, w szczególności w sprawie o: zachowek, stwierdzenie nabycia spadku, dział spadku, podwyższenie alimentów, obniżenie alimentów przyznanie alimentów lub wygaśnięcie alimentów, ustalenie ojcostwa, ograniczenie władzy rodzicielskiej, pozbawienie władzy rodzicielskiej, ustalenie kontaktów z dzieckiem, rozwód itp., a także w zakresie windykacji roszczeń, dochodzenia roszczeń na drodze sądowej zachęcam do kontaktu.