Kodeks rodzinny i opiekuńczy wskazuje, że rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania (art. 133 § 1). Artykuł ten nie wskazuje wieku, do którego dziecko może mieszkać z rodzicami i być na ich utrzymaniu. Czy oznacza to, że rodzice mają obowiązek utrzymywać nawet trzydziestoletnie dziecko, zapewniać mu dach nad głową, ubrania i wyżywienie?
Jednym z ostatnio medialnych tematów była sprawa trzydziestoletniego Michaela, który od dłuższego czasu był proszony przez rodziców o opuszczenie domu rodzinnego i usamodzielnienie się. Rodzice uznali, że już czas najwyższy aby ich syn zaczął dorosłe życie, oraz opuścił dom rodzinny. Nadto, zaoferowali mu pomoc w poszukiwaniu mieszkania, a nawet przekazali kwotę 1000 dolarów na początek dorosłego życia.
30-latek nie wyprowadził się jednak z domu, a jego rodzice poprosili sąd o rozstrzygnięcie sporu. Sędzia Sądu Najwyższego w Nowym Jorku przychylił się do ich wniosku i nakazał mężczyźnie wcześniejszą wyprowadzkę. Oburzony syn zapowiedział, że będzie się odwoływał od wyroku Sądu. Jak przedmiotowe przedstawia się w świetle prawa rodzinnego polskiego?
Polskie prawo rodzinne stawi na pierwszym miejscu dobro dziecka, nie zapomina jednak o potrzebach i prawach rodziców. Sąd Najwyższy w wyroku z 1994 r wskazuje, że: „Obowiązek alimentacyjny rodziców wobec dziecka stanowi uszczegółowienie ogólnego obowiązku „troszczenia się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka” i należytego przygotowania go, odpowiednio do jego uzdolnień, do pracy zawodowej. Obowiązek ten nie jest ograniczony przez żaden sztywny termin, a w szczególności – przez termin dojścia przez alimentowanego do pełnoletności. Nie jest także związany ze stopniem wykształcenia w tym sensie, że nie ustaje z chwilą osiągnięcia przez alimentowanego określonego stopnia podstawowego lub średniego wykształcenia”. Istotną kwestią w tej tezie jest wskazanie, że trwanie lub ustanie obowiązku opieki rodziców nad dzieckiem, jest uzależnione od możliwość samodzielnego utrzymania się przez dziecko (III CKN 217/97). Jeżeli dorosła pociecha pracuje, ma wystarczająco wysokie zarobki, które pozwalają jej na samodzielne utrzymanie się i życie na poziomie odpowiadającym poziomowi życia rodziców, to wtedy rodzice nie mają obowiązku więcej jej utrzymywać.
Dla rodziców, opieka i niesienie pomocy swoim dzieciom, jest sprawą oczywistą i naturalną. Warto jednak wskazać, że rodzice którzy utrzymują dorosłe, pracujące już dzieci, powinni mieć na uwadze art. 91 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, który wskazuje, że dziecko mające dochody z własnej pracy, powinno przyczyniać się do pokrywania kosztów utrzymania rodziny, jeżeli mieszka u rodziców. Natomiast syn czy córka, który pozostaje na utrzymaniu rodziców i mieszka u nich, jest obowiązany pomagać rodzicom we wspólnym gospodarstwie. Również istotny powinien być dla rodziców artykuł 133 § 3 wspominanego wyżej kodeksu, w którym wskazuje się, że rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego, jeżeli są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się.
W świetle przedstawionych okoliczności nasuwa mi się myśl, że rodzice powinni kochać swoje dzieci, być dla nich wsparciem i służyć pomocą nawet jeżeli są dorosłe, jednakże w pewnym momencie dziecko samo winno ponieść ciężar swego utrzymania.
W przypadku, gdybyś potrzebował pomocy prawnej w w/w zakresie lub poprowadzenia sprawy sądowej, w tym w zakresie prawa rodzinnego szczególności w sprawie o ustalenie kontaktów, ograniczenie władzy rodzicielskiej, o rozwód, podział majątku, zachęcam do kontaktu.