Polacy coraz częściej zawierają małżeństwa z osobami innych nacji, co wynika zapewne z naszej otwartości na świat, a także licznej emigracji zarobkowej. Jednakże wobec rozpadu związku pojawiają się kwestie prawne związane z postępowaniem rozwodowym, w szczególności związane z właściwością Sądu…..
Niewątpliwie im więcej małżeństw tym więcej rozwodów, przy tym znacznie zwiększyła się liczba małżeństw zawieranych przez pary różnej narodowości. W samym tylko 2014 r. takich małżeństw było niemal 11 tysięcy, zaś w roku 2013 było ich prawie trzykrotnie mniej.
Wraz ze zmianami ustrojowymi, które miały miejsce w Polsce na przełomie lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych, zmieniła się także świadomość Polaków dotycząca funkcjonowania rodzin i związków partnerskich, co w konsekwencji powoduje odczuwalny wzrost liczby rozwodów.
W sytuacjach, w których pożycie uległo całkowitemu rozpadowi, pojawia się problem jurysdykcji krajowej państwa, którego sąd rozstrzygał będzie o rozwodzie małżonków. Pojawia się bowiem pytanie, czy prawem odpowiednim jest prawo państwa, z którego jeden lub drugi małżonek pochodzi czy też prawo państwa, w którym małżonkowie mieszkają lub wspólnie mieszkali.
Zastosowanie znajdą tutaj przepisy unijne, a mianowicie Rozporządzenie Rady (WE) NR 2201/2003 z dnia 27 listopada 2003 r. dotyczące jurysdykcji oraz uznawania i wykonywania orzeczeń w sprawach małżeńskich oraz w sprawach dotyczących odpowiedzialności rodzicielskiej, uchylające rozporządzenie (WE) nr 1347/2000. Art. 3 wyżej przytoczonego aktu określa zasady wyboru właściwości sądu przy uwzględnieniu kryterium terytorialnego i obywatelstwa.
W przypadku gdy małżonkowie są obywatelami państw członkowskich Unii Europejskiej, sądem właściwym do prowadzenia sprawy rozwodowej może być na przykład sąd ostatniego miejsca zamieszkania małżonków.
Dlaczego na przykład?
Ponieważ zasady ustalenia jurysdykcji określone w ww. rozporządzeniu są równoległe, czasami powód, a więc osoba kierująca do sądu pozew o rozwód, będzie miała prawo wyboru państwa przed którym postępowanie takie będzie prowadzone.
Tak będzie w sytuacji gdy powódka mając obywatelstwo niemieckie, a mieszkając na stałe w Anglii, może zdecydować, że pozew o rozwód skieruje nie do sądu państwa, z którego pochodzi, ale tego, w którym na stale mieszka. Kryteria te nie podlegają hierarchii i żadne z kryteriów nie jest nadrzędne względem drugiego.
Warte podkreślenia jest także to, że sam wybór jurysdykcji nie rozstrzyga problemu do jakiego sądu konkretnie należy skierować powództwo o rozwód. To bowiem uzależnione jest każdorazowo od krajowych przepisów proceduralnych regulujących kwestię nie jurysdykcji, a właściwości sądów rozstrzygających w sprawach małżeńskich.
Z punktu widzenia obywatela Polski zazwyczaj korzystnym jest skierowanie sprawy o rozwód przed Sądem Polskim, za czym przemawiają w szczególności kwestie fiskalne (opłata w wysokości 600 zł od pozwu zazwyczaj w porównaniu do kosztów sądowych w innych państwach nie jest zbyt wygórowana, przy tym można wnosić o zwolnienie z jej ponoszenia w związku z trudną sytuacją majątkową), ponadto również koszty pomocy prawnej udzielanej przez profesjonalnych prawników radców prawnych i adwokatów w sprawach o rozwód nie są zbyt wysokie – w porównaniu do kosztów profesjonalnej pomocy prawnej w innych państwach UE/EOG (zgodnie z moją oceną w większości państw).
Pewnym ułatwieniem może być równie to, że sędzia i ławnicy rozstrzygający sprawę często mogą mieć zbliżone kulturowo wzorce do obywatela polskiego np. w zakresie wychowywania dzieci – jest to oczywiście znaczne uogólnienie tym niemniej, ów czynnik w mojej ocenie również należałoby uwzględnić.
Podobnie znacznym ułatwieniem jest prowadzenie postępowania sądowego w języku ojczystym, z tym, że także obcokrajowiec nie władający językiem polskim może liczyć na zapewnienie udziału tłumacza w postepowaniu.
W przypadku, gdybyś potrzebował porady prawnej w w/w, lub też innym zakresie, lub chciał zlecić poprowadzenie sprawy sądowej, w szczególności w sprawie o: ograniczenie władzy rodzicielskiej, pozbawienie władzy rodzicielskiej, ustanowienie opiekuna, ubezwłasnowolnienie, podwyższenie alimentów, obniżenie alimentów, ustalenie kontaktów, rozwód zachęcam do kontaktu.