Przedawnienie roszczenia ma znaczenie zarówno dla wierzyciela, który musi wiedzieć do kiedy swych roszczeń może dochodzić, jak i dla dłużnika, który skutecznie może bronić się przed zaspokojeniem roszczenia. Nowelizacja przepisów Kodeksu cywilnego wprowadza w zakresie przedawnienia roszczeń prawdziwą rewolucję.
W dniu 9 lipca 2018 r. weszła w życie nowelizacja kodeksu cywilnego, która dotyczyła instytucji przedawnienie roszczeń, a dokładniej, zmianie uległ art. 118 kc. W poprzednim brzmieniu, przepis wskazywał, że jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej – trzy lata. Aktualnie, ogólny termin przedawnienia roszczeń, został skrócony do lat 6, natomiast termin przedawnienia roszczeń gospodarczych i za świadczenia okresowe został pozostawiony i w dalszym ciągu wynosi 3 lata. Skróceniu do 6 lat uległ też termin przedawnienia roszczeń stwierdzonych prawomocnym orzeczeniem sądu. Jakie istotne zmiany niesie za sobą wprowadzona nowelizacja ?
Po pierwsze, w przypadku wszystkich terminów przedawnienia, koniec terminu przypadać będzie na ostatni dzień roku kalendarzowego, chyba że termin przedawnienia jest krótszy niż dwa lata.
Po drugie, przedawnienie roszczeń wobec konsumentów będzie brane przez sąd pod uwagę z urzędu.
Natomiast w przypadku przepisów szczególnych kodeksu cywilnego, sytuacja będzie wyglądała nieco inaczej, np. jeżeli termin przedawnienia jest krótszy niż dwa lata, to w tym przypadku przedawnienie upływa z dniem odpowiadającym datą początkowemu dniowi terminu.
Problematyczna może być sytuacja, jeżeli w chwili obecnej posiadamy roszczenie już wymagalne, dla których biegnie już termin przedawnienia. Znowelizowana ustawa wskazuje, że dla roszczeń już wymagalnych, ale jeszcze nieprzedawnionych stosuje się nowe zasady, jednakże w przypadku roszczeń, których termin przedawnienia uległ skróceniu ustawa stanowi, że nowy 6 letni termin przedawnienia, biegnie od dzisiaj, chyba że przedawnienie według poprzedniego terminu nastąpiłoby wcześniej to wówczas liczy się ten wcześniejszy termin.
Jaki cel mają wprowadzone zmiany? Przede wszystkim ustawodawca chciał zmobilizować strony stosunku prawnego do szybszego kształtowania stanów faktycznych w sposób zgodny ze stanem prawnym. W uzasadnieniu projektu wskazuje się również na trudności dowodowe związane z faktem, że po upływie długiego okresu czasu trudno jest wykazać zarówno roszczenie, jak i jego ewentualne wygaśnięcie. Projektowane zmiany mają zatem wpłynąć na zdyscyplinowanie stron stosunku, ale także służyć stabilności i pewności stosunków społecznych. Można się zastanowić czy prowadzona zmiana to dobra zmiana. Bez wątpienia na nowelizacji kodeksu cywilnego skorzystają dłużnicy, a stracą wierzyciele.
Niektórzy eksperci podkreślają, że jest to sprzeczne z zasadą słuszności, która nakazywała odwrotnego postępowania. Należy jednak pamiętać, że bieg przedawnienia może być przerwany, a okoliczności w których może to nastąpić wskazuje art. 123 kc.
W przypadku, gdybyś potrzebował porady prawnej, w w/w zakresie lub, też w zakresie prawa spadkowego lub rodzinnego, w szczególności w sprawie o: zachowek, stwierdzenie nabycia spadku, dział spadku, podwyższenie/obniżenie/przyznanie alimentów, ustalenie ojcostwa, kontakty z dzieckiem, rozwód itp. zachęcam do kontaktu.