Boję się, że kontrahent mi nie zapłaci, gdyż jego sytuacja się pogorszyła – co mogę zrobić?

Zatory płatnicze, zagrożenie dokonania płatności przez kontrahenta, nierzetelność i nieuczciwość drugiej strony to problemy z którym niestety przedsiębiorcy spotykają się dość często. W szczególności, w przypadku, gdy:

  1. Przedsiębiorca zawarł umowę z kontrahentem,
  2. Zobowiązany jest dostarczyć mu towar partiami, a płatność ma nastąpić w jakiś czas po ich dostarczeniu każdej partii,
  3. sytuacja majątkowa kontrahenta powoduje, że istnieje znaczna wątpliwość odnośnie tego czy kontrahent będzie w stanie za te towary zapłacić.

Jakie możliwości ma przedsiębiorca w takiej sytuacji?

Po pierwsze, może towar dostarczyć i zaryzykować to, że nie otrzyma za nie zapłaty.

Po drugie, może towaru nie dostarczać i zaryzykować tym, że druga strona obciąży go karami umownymi/odszkodowaniem za niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy. Jeżeli nie będzie ich dochodził sam kontrahent, gdyż upadnie/ulegnie likwidacji zajmie się tym niestety z całą pewnością likwidator.

Istnieje również trzecia możliwość. Zgodnie z art. 552 Kodeksu cywilnego przedsiębiorca może od umowy co do zasady odstąpić. Ważne jednak by wystąpiły następujące przesłanki:

  • kontrahent dopuścił się zwłoki z zapłatą ceny za dostarczoną część rzeczy sprzedanych

albo

  • jeżeli ze względu na jego stan majątkowy jest wątpliwe, czy zapłata ceny za część rzeczy, które mają być dostarczone później, nastąpi w terminie,

W takim przypadku przedsiębiorca może powstrzymać się od dostarczenia dalszej części rzeczy sprzedanych (a więc niwelowane jest ryzyko braku zapłaty) oraz wyznaczyć kupującemu odpowiedni termin do zabezpieczenia spłaty (np. poprzez ustanowienie gwarancji bankowej).

Po bezskutecznym upływie w/w terminu może od umowy odstąpić.

Jak wskazał SN w wyroku z dnia 9 stycznia 2015 r. ,,Stan majątkowy kupującego uzasadnia odstąpienie od umowy sprzedaży przez sprzedającego (art. 552 KC) tylko wtedy, gdy stwarza poważne i realne zagrożenie dla zapłaty w terminie ceny za rzeczy, które mają być dostarczone później.” Kwestia ta jest ocenna tym nie mniej możliwa do zweryfikowania.

 

Na marginesie warto wskazać, że przepis ten nie ma zastosowania jedynie do przedsiębiorców ale również w szczególności do osób fizycznych.

Czy natomiast to, że kupujący oświadcza, że za dostarczoną później część towaru nie zapłaci usprawiedliwia zastosowania tego przepisu?

W przypadku, gdybyś miał pytania prawne w w/w zakresie, potrzebował porady prawnej lub doradztwa prawnego w zakresie prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej zachęcam do kontaktu.