Podstawa prawna.
Zgodnie z art. 638 Kodeksu cywilnego:
§ 1. Do odpowiedzialności za wady dzieła stosuje się odpowiednio przepisy o rękojmi przy sprzedaży. Odpowiedzialność przyjmującego zamówienie jest wyłączona, jeżeli wada dzieła powstała z przyczyny tkwiącej w materiale dostarczonym przez zamawiającego.
§ 2. Jeżeli zamawiającemu udzielono gwarancji na wykonane dzieło, przepisy o gwarancji przy sprzedaży stosuje się odpowiednio.
Zgodnie z art. 560 Kodeksu cywilnego:
§ 1. Jeżeli rzecz sprzedana ma wadę, kupujący może złożyć oświadczenie o obniżeniu ceny albo odstąpieniu od umowy, chyba że sprzedawca niezwłocznie i bez nadmiernych niedogodności dla kupującego wymieni rzecz wadliwą na wolną od wad albo wadę usunie. Ograniczenie to nie ma zastosowania, jeżeli rzecz była już wymieniona lub naprawiana przez sprzedawcę albo sprzedawca nie uczynił zadość obowiązkowi wymiany rzeczy na wolną od wad lub usunięcia wady.
§ 2. Jeżeli kupującym jest konsument, może zamiast zaproponowanego przez sprzedawcę usunięcia wady żądać wymiany rzeczy na wolną od wad albo zamiast wymiany rzeczy żądać usunięcia wady, chyba że doprowadzenie rzeczy do zgodności z umową w sposób wybrany przez kupującego jest niemożliwe albo wymagałoby nadmiernych kosztów w porównaniu ze sposobem proponowanym przez sprzedawcę. Przy ocenie nadmierności kosztów uwzględnia się wartość rzeczy wolnej od wad, rodzaj i znaczenie stwierdzonej wady, a także bierze się pod uwagę niedogodności, na jakie narażałby kupującego inny sposób zaspokojenia.
§ 3. Obniżona cena powinna pozostawać w takiej proporcji do ceny wynikającej z umowy, w jakiej wartość rzeczy z wadą pozostaje do wartości rzeczy bez wady.
§ 4. Kupujący nie może odstąpić od umowy, jeżeli wada jest nieistotna.
Jaka jest istota odpowiedzialności z tytułu rękojmi?
Istota odpowiedzialności z tytułu rękojmi za wady dzieła w istocie rzeczy sprowadza się do przywrócenia ekwiwalentności spełnionych przez strony świadczeń. Wykonanie przez zamawiającego uprawnienia z tytułu rękojmi ma bowiem doprowadzić do stanu, w którym otrzyma on świadczenia (dzieło po usunięciu wady) stanowiące ekwiwalent pełnego wynagrodzenia wykonawcy. Odpowiedzialność ta ma charakter obiektywny, co oznacza, że jest niezależna od winy. (vide: Sąd Apelacyjny w Białymstoku w wyroku z dnia 18 stycznia 2018 r. I AGa 21/18).
Odstąpienie od umowy czy inne roszczenie?
Wybór konkretnego uprawnienia należy do kupującego.
W przepisach dotyczących rękojmi za wady rzeczy sprzedanej wskazuje się, iż obniżenie ceny czy odstąpienie od umowy nie jest jednak dopuszczalne, jeżeli sprzedawca niezwłocznie i bez nadmiernych niedogodności dla kupującego wymieni rzecz wadliwą na wolną od wad albo wadę usunie.
Należy wskazać, że za niezgodne z istotą dzieła uznać należy ową drugą przewidzianą w art. 561 par. 1 KC tj. możliwość ubezskutecznienia uprawnień do odstąpienia i obniżenia ceny, tj. wymianę dzieła na wolne od wad. Zastosowanie tej możliwości może rodzić trudności z tego powodu, że dzieło jest rezultatem oznaczonym jako indywidualnie zamówiony. Z tego samego powodu, o ile nie budzi wątpliwości możliwość wystąpienia przez zamawiającego z roszczeniem o usunięcie wady dzieła na podstawie odpowiednio stosowanego 561 par. 2 KC, o tyle istotne wątpliwości budzi możliwość wystąpienia w związku z odpowiednim stosowaniem tego przepisu z roszczeniem o wymianę dzieła na wolne od wad (M. Gutowski, w: Gutowski, Komentarz, t. II, art. 638, Nb 4).
Jaka wada uzasadnia odstąpienie od umowy?
Ustawodawca, posługując się pojęciem niedookreślonym, nie wskazuje żadnych kryteriów istotności/nieistotności wady rzeczy sprzedanej. Przedmiotowe jest dość problematyczne i wymaga oceny w odniesieniu do każdego konkretnego stanu faktycznego sprawy.
Przy ocenie istotności wad znaczenie będzie mieć przede wszystkim treść umowy stron oraz obowiązujące standardy – na przykład wiedzy technicznej w danej branży.
Wykazanie przez zamawiającego, że dzieło z powodu istnienia wad nie nadaje się do umówionego użytku, zwalnia go od obowiązku zapłaty wynagrodzenia. Jeżeli zaś dzieło wykazuje inne, nieistotne wady, zamawiającemu pozostaje jedynie żądanie odpowiedniego obniżenia umówionego wynagrodzenia (wyr. SA w Białymstoku z 13.10.2017 r. I ACa 337/17).
Jak wskazuje się w orzecznictwie Sądowym:
,,Wady istotne dzieła to wady, które czynią dzieło niezdatnym do zwykłego użytku, albo które sprzeciwiają się wyraźnej umowie” (wyr. SN z 6.10.2006 r., V CSK 198/06).
Przy tym wada istotna może mieć nie tylko wymiar funkcjonalny, ale także estetyczne (K. Kołakowski, w: Bieniek, Komentarz. Zobowiązania, 2011, t. II, Nb 3).
WAŻNE:
Warto podkreślić, że zgodnie z linią orzeczniczą SN, którą obecnie uznać można za utrwaloną, w razie takiej wadliwości dzieła, która pozwala uznać, że dzieło nie zostało w ogóle wykonane, nie ma miejsca prawnie doniosłe oddanie dzieła tj. oddanie skutkujące wymagalnością roszczenia o zapłatę wynagrodzenia oraz powstaniem obowiązku odbioru dzieła przez przyjmującego zamówienie.
Jakie są skutki odstąpienia od umowy?
Gdy kupujący odstępuje od umowy z powodu wady rzeczy sprzedanej, jego uprawnienie określone w art. 494 obejmuje przede wszystkim roszczenie o zwrot kwoty nominalnej (ceny sprzedaży).
W wyroku z dnia 14 października 2020 r., sygn. akt: I C 1287/19 Sąd Rejonowy Szczecin – Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie przyjął, iż wystąpiły istotne wady uzasadniające odstąpienie od umowy i żądanie zapłaty całości uiszczonej ceny. Sąd dokonał oceny stanu faktycznego przedstawionego przez strony, oraz wszystkich dowodów zgromadzonych w sprawie, w szczególności dokonał oceny jak się wydaje przez pryzmat funkcjonalności przedmiotu umowy tj. możliwości korzystania z przedmiotu umowy zgodnie z jego przeznaczeniem.
W przypadku, gdybyś potrzebował porady prawnej, albo chciał zlecić prowadzenie sprawy sądowej, w w/w zakresie lub, też w zakresie prawa spadkowego lub rodzinnego, w szczególności w sprawie o: zachowek, stwierdzenie nabycia spadku, dział spadku, podwyższenie alimentów, obniżenie alimentów przyznanie alimentów lub wygaśnięcie alimentów, ustalenie ojcostwa, ograniczenie władzy rodzicielskiej, pozbawienie władzy rodzicielskiej, ustalenie kontaktów z dzieckiem, rozwód itp., a także w zakresie windykacji roszczeń, dochodzenia roszczeń na drodze sądowej zachęcam do kontaktu.
