Utrudnianie kontaktów może nawet całkowicie uniemożliwiać kontakt z dzieckiem. Jednakże rodzic, któremu kontakty się utrudnia może podjąć w tym zakresie stosowne działania prawne, o czym w niniejszym poście…

UTRUDNIANIE LUB UNIEMOŻLIWIANIE KONTAKTÓW Z DZIECKIEM POMIMO WYROKU SĄDU W SPRAWIE USTALENIA KONTAKTÓW

Nawet pomimo prawomocnego wyroku o ustalenie kontaktów z dzieckiem jeden z rodziców może odmawiać spotkań w wykonaniu tego orzeczenia, albo też rodzic u którego dziecko przebywa uporczywie nie oddaje dziecka dobrowolnie po upływie okresu czasu, na jaki dziecko zostało mu oddane.

W takim wypadku przepisy prawa umożliwiają złożenie wniosku do Sądu o zagrożenie nakazem zapłaty odpowiedniej kwoty pieniężnej na rodzica utrudniającego/uniemożliwiającego kontakty.

Utrudnianie kontaktów może stanowić również podstawę do dochodzenia roszczeń pieniężnych. 10 tysięcy złoty zasądził od matki dziecka Sąd Okręgowy w Katowicach I Wydział Cywilny w związku z utrudnianiem kontaktów przez matkę z ojcem dziecka, gdyż jak Sąd stwierdził nastąpiło naruszenie więzi z małoletnią córką, o czym w poniższym poście.

PODSTAWA PRAWNA

Wniosek o egzekucję kontaktów (wniosek o wykonanie kontaktów) uregulowany jest przepisami procedury cywilnej

Art. 598(15)

§ 1. Jeżeli osoba, pod której pieczą dziecko pozostaje, nie wykonuje albo niewłaściwie wykonuje obowiązki wynikające z orzeczenia albo z ugody zawartej przed sądem lub przed mediatorem w przedmiocie kontaktów z dzieckiem, sąd opiekuńczy, uwzględniając sytuację majątkową tej osoby, zagrozi jej nakazaniem zapłaty na rzecz osoby uprawnionej do kontaktu z dzieckiem oznaczonej sumy pieniężnej za każde naruszenie obowiązku.

§ 2. Jeżeli osoba uprawniona do kontaktu z dzieckiem albo osoba, której tego kontaktu zakazano, narusza obowiązki wynikające z orzeczenia albo z ugody zawartej przed sądem lub przed mediatorem w przedmiocie kontaktów z dzieckiem, sąd opiekuńczy zagrozi tej osobie nakazaniem zapłaty oznaczonej sumy pieniężnej na rzecz osoby, pod której pieczą dziecko pozostaje, stosując odpowiednio przepis § 1.

§ 3. Na postanowienia sądu, o których mowa w § 1 i 2, przysługuje zażalenie.

JAK PRZEBIEGA POSTĘPOWANIE Z WNIOSKU O EGZEKUCJĘ KONTAKTÓW?

Postępowanie dotyczące wykonywania kontaktów z dzieckiem mające na celu wykonanie orzeczenia lub ugody w tym przedmiocie jest dwuetapowe. 

Etap pierwszy polega na zagrożeniu nakazaniem zapłaty oznaczonej sumy pieniężnej skierowanym do osoby, która nie wykonuje lub niewłaściwie wykonuje ciążące na niej obowiązki wynikające z orzeczenia albo ugody zawartej przed sądem lub przed mediatorem,

Etap drugi polega na nakazaniu zapłaty tej sumy.

Postępowanie to jednak nie zawsze będzie dwuetapowe. Z różnych przyczyn może się ograniczyć do etapu pierwszego, np. gdy po zagrożeniu nakazaniem zapłaty oznaczonej sumy pieniężnej do sądu nie wpłynie wniosek o nakazanie zapłaty tej sumy, albo wyłącznie do etapu drugiego. 

Przed jakim Sądem toczy się postępowanie?

Postępowanie toczy się przed sądem rejonowym w wydziale rodzinnym i opiekuńczym, właściwym dla miejsca zamieszkania lub miejsca pobytu dziecka.

Ile wynosi opłata od wniosku?

Wniosek o egzekucję kontaktów podlega opłacie w wysokości 40 zł.

Czy można żądać zwrotu wydatków związanych z nieprawidłowym wykonaniem/niewykonaniem kontaktów przez zobowiązanego rodzica?

Tak.

Obowiązek zwrotu dotyczy wydatków poniesionych zarówno przez osobę uprawnioną do kontaktu, jeżeli do kontaktu nie doszło (§ 1), jak i przez osobę, pod której pieczą dziecko przebywa, jeżeli uprawniony narusza obowiązki dotyczące kontaktu wynikające z orzeczenia albo ugody zawartej przed sądem lub przed mediatorem (§ 2).

Zwrot wydatków, związanych z wykonywaniem kontaktów z dzieckiem przysługuje niezależnie od sumy przysługującej (przyznanej) na podstawie art. 598(16) kpc z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonywania obowiązków wynikających z orzeczenia albo ugody zawartej przed sądem lub przed mediatorem.

Katalog kosztów jest otwarty, w szczególności są to koszty podróży i pobytu dziecka oraz osoby towarzyszącej dziecku

PODSTAWA PRAWNA
Art. 598¹⁷ [Zwrot uzasadnionych wydatków]

§ 1. Jeżeli do kontaktu nie doszło wskutek niewykonania lub niewłaściwego wykonania przez osobę, pod której pieczą dziecko pozostaje, obowiązków wynikających z orzeczenia albo z ugody zawartej przed sądem lub przed mediatorem w przedmiocie kontaktów z dzieckiem, sąd opiekuńczy przyzna od tej osoby uprawnionemu do kontaktu zwrot jego uzasadnionych wydatków poniesionych w związku z przygotowaniem kontaktu, w tym kosztów, o których mowa w art. 582(1) par. 2 pkt 1.

§ 2. Przepis § 1 stosuje się odpowiednio, jeżeli uprawniony do kontaktu z dzieckiem narusza obowiązki dotyczące kontaktu wynikające z orzeczenia albo z ugody zawartej przed sądem lub przed mediatorem.

§ 3. Na postanowienie sądu przysługuje zażalenie.

§ 4. Prawomocne postanowienie sądu jest tytułem wykonawczym bez potrzeby nadawania mu klauzuli wykonalności.

W przypadku, gdybyś potrzebował porady prawnej, albo chciał zlecić prowadzenie sprawy sądowej, w w/w zakresie lub, też w zakresie prawa spadkowego lub rodzinnego, w szczególności w sprawie o: zachowek, stwierdzenie nabycia spadku, dział spadku, podwyższenie alimentów, obniżenie alimentów przyznanie alimentów lub wygaśnięcie alimentów, ustalenie ojcostwa, ograniczenie władzy rodzicielskiej, pozbawienie władzy rodzicielskiej, ustalenie kontaktów z dzieckiem, rozwód itp., a także w zakresie windykacji roszczeń, dochodzenia roszczeń na drodze sądowej zachęcam do kontaktu.

Alimenty na dziecko stanowią najczęściej przedmiot sporów sądowych, toczonych przy okazji rozwodów lub też w odrębnych procesach. Poniżej omawiam kilka istotnych kwestii związanych z ich dochodzeniem….

TYTUŁEM WSTĘPU

Zgodnie z Kodeksem rodzinnym i opiekuńczym

art. 133

§ 1 Rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.
§ 3. Rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego, jeżeli są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się.

WYSOKOŚĆ ALIMENTÓW

Przepisy prawa nie ustanawiają minimalnej i maksymalnej wysokości alimentów – wysokość alimentów zależy zawsze od okoliczności danej sytuacji. W praktyce dość istotną kwestią jest wiek dziecka, gdyż rzutuje on na potrzeby dziecka – im starsze dziecko tym jego potrzeby są, co do zasady większe.

Przede wszystkim jednak koniecznym jest ustalenie potrzeb uprawnionego do alimentów, co sprowadza się w praktyce do matematycznego wyliczenia kosztów utrzymania dziecka w postaci w szczególności: wydatków na jego wyżywienie, odzież, środki czystości, kosmetyki, materiały naukowe, czesne za szkołę itp. oraz przypadające na niego w części koszty zamieszkiwania np. czynsz, media.

Przedmiotowy katalog jest dość szeroki i wchodzić mogą w to różnego rodzaju inne wydatki np. związane z leczeniem dziecka, kursami, wyjazdami zagranicznymi – przedmiotowe zależy od konkretnych stanów faktycznych.

Ponadto, istotną kwestią jest podział tych ustalonych kosztów na poszczególnych rodziców, gdyż wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, może polegać, w całości lub w części, na osobistych staraniach zobowiązanego o utrzymanie lub o wychowanie uprawnionego. W takim wypadku świadczenie alimentacyjne pozostałych zobowiązanych polega na pokrywaniu w całości lub w części kosztów utrzymania lub wychowania uprawnionego.

Ustalenie w jakim procencie pokrywać koszty utrzymania ma ten rodzic przy którym stale dziecko nie przebywa dokonuje Sąd, nie generalizując zbytnio, gdyż każda sprawa jest różna można wskazać, że dość często jest to rozkład 70 proc. do 30 proc. kosztów utrzymania na poszczególnych rodziców.

Ciekawym zagadnieniem jest przy tym kwestia kredytu hipotecznego na wysokość obowiązku alimentacyjnego o czym pisałem między innymi w poniższym poście.

Istotną kwestią jest to, że sytuacja finansowa rodzica też ma wpływ na wysokość obowiązku alimentacyjnego jak również kwalifikację poszczególnych wydatków jako uzasadnione np.

Rodzic zarabia minimalne wynagrodzenie za pracę, więc Sąd może nie uwzględnić w uzasadnionych kosztach utrzymania dziecka jego co rocznych wyjazdów na drogie zagraniczne wczasy z drugim rodzicem.

MOŻLIWOŚĆ ALIMENTOWANIA RODZICÓW A OBOWIĄZEK ALIMENTACYJNY

W świetle orzecznictwa Sądowego za utrwalone należy uznać poniższe ,,zasady”:

1)dzieci mają prawo do równej z rodzicami stopy życiowej niezależnie od tego, czy żyją z nimi wspólnie, czy też oddzielnie;

2)rodzice powinni dzielić się z dziećmi, w szczególności małoletnimi (por. art. 133 § 3 KRO) nawet najmniejszymi dochodami;

3) zaspokojenie potrzeb dziecka może wymagać naruszenia przez rodziców substancji ich majątku.

Ponadto, od wykonania obowiązku alimentacyjnego względem małoletniego dziecka rodzice nie mogą uchylić się ani przez wzgląd na zasady współżycia społecznego (art. 144 (1) zd. 2 kro), ani z powołaniem się na to, że świadczenia alimentacyjnego połączone są z nadmiernym uszczerbkiem dla rodziców lub dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się.

JAKIE OKOLICZNOŚCI W SZCZEGÓLNOŚCI NIE ZWALNIAJĄ Z OBOWIĄZKU ALIMENTACYJNEGO

Należy wskazać, że z obowiązku alimentacyjnego nie zwalnia w szczególności:

• Brak władzy rodzicielskiej nad dzieckiem,

• Utrzymywanie dziecka faktycznie przez inną osobę/podmioty,

WAŻNE:

Żadne z rodziców (ani inny przedstawiciel dziecka) nie może ważnie zrzec się w jego imieniu roszczeń alimentacyjnych dziecka, które mu przysługują z reguły wobec obojga rodziców

ZMIANA WYSOKOŚCI ALIMENTÓW

Najczęściej podstawą do zmiany wysokości alimentów jest zwiększenie się potrzeb uprawnionego. W takim wypadku – zazwyczaj mając na uwadze to, że wydatki na dziecko rosną z czasem – możliwe jest złożenie pozwu o podwyższenie alimentów. Na konieczność podwyższenia alimentów wpływ może mieć wiele czynników np. choroba dziecka i związane z tym wydatki.

Możliwe jest również zmniejszenie obowiązku alimentacyjnego. Zainteresowanych zachęcam do zapoznania się z poniższymi postami w tym zakresie:

Kiedy można żądać zmiany wysokości alimentów?

ZAKOŃCZENIE OBOWIĄZKU ALIMENTACYJNEGO

W następujących sytuacjach rodzic nie ma obowiązku alimentowania dziecka (z tym, że pojawić się może konieczność złożenia pozwu o wygaśnięcie obowiązku alimentacyjnego zobacz też Czy Twój obowiązek alimentacyjny wygasł

• dziecko jest w stanie utrzymać się samodzielnie,

• dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania

• ponadto względem dziecka pełnoletniego rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych jeżeli są

 a. one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem

b. jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się.

Należy podkreślić, że nie można przyjąć – wbrew często pojawiającej się obiegowej opinii – że dziecko usamodzielnia się w wyniku osiągnięcia pełnoletniości.  Kodeks rodzinny i opiekuńczy nie wskazuję żadnej granicy wieku, którego osiągnięcie gwarantowałoby bezwzględną utratę prawa do pobierania alimentów.

Warto podkreślić, że „Obowiązek alimentacyjny rodziców nie ustaje w ogóle, jeżeli dziecko na skutek kalectwa wrodzonego lub nabytego albo w związku z niedorozwojem umysłowym nie będzie w stanie samodzielnie zdobywać środków utrzymania” [uchw. SN (PSIC) z 16.12.1987 r., III CZP 91/86, OSNCP 1988, Nr 4, poz. 42, uzasadnienie tezy V].

W uchw. SN (PSIC) z 16.12.1987 r., III CZP 91/86, OSNCP 1988, Nr 4, poz. 42, uzasadnienie tezy V) stwierdzono, że „Przed osiągnięciem przez dziecko pełnoletniości, obowiązek alimentacyjny rodziców może ustać wcześniej tylko wówczas, gdy dziecko uzyska zawód, czy też podejmie zatrudnienie w czasie pobierania nauki, a osiągane zarobki pozwolą mu na zaspokojenie jego potrzeb. (…) Obowiązek alimentacyjny może ustać również, gdy dziecko posiada własny majątek, z którego dochody wystarczają na pokrycie jego kosztów utrzymania i wychowania. (…) Zwolnienie bądź ograniczenie obowiązku alimentacyjnego rodziców względem dziecka może też nastąpić w sytuacji, gdy pobiera ono (…) rentę zasądzoną z mocy art. 446 § 2 k.c.”. Może być to również skutkiem m.in. otrzymywania przez dziecko stypendium, czy też przeznaczania na jego utrzymanie czystego dochodu z majątku rodzeństwa, z którym się ono wychowuje (art. 103 KRO).

Jeżeli jednak dziecko pełnoletnie, już przygotowane do pracy (bądź już pracuje), zaniedbuje studia, z własnej winy nie zdaje egzaminów, powtarza lata studiów i nie podejmuje żadnych starań o znalezienie pracy – wobec czego obowiązek rodziców dalszego dostarczania środków utrzymania i wychowania ustaje.

Ukończenie przez dziecko studiów lub uzyskanie zawodu nie zawsze przesądza o tym, że może ono utrzymać się samodzielnie wykonując zawód odpowiadający jego kwalifikacjom. Zdarzają się sytuacje, w których nawet osoby posiadając wysokie kwalifikacje zawodowe mają trudności w znalezieniu pracy

Warto wskazać, że odnośnie ustania obowiązku alimentacyjnego SN wskazał, iż:

„Obowiązek ten nie jest ograniczony przez żaden sztywny termin, a w szczególności – przez termin dojścia przez alimentowanego do pełnoletniości. Nie jest także związany ze stopniem wykształcenia w tym sensie, że nie ustaje z chwilą osiągnięcia przez alimentowanego określonego stopnia podstawowego lub średniego wykształcenia. Jedyną miarodajną okolicznością, od której zależy trwanie bądź ustanie tego obowiązku, jest to, czy dziecko może utrzymać się samodzielnie, przy czym przyjmuje się, że nie można tego oczekiwać od dziecka małoletniego”;3

 „Z tej przyczyny w odniesieniu do dzieci, które osiągnęły pełnoletniość, brać należy pod uwagę to, czy wykazują chęć dalszej nauki oraz czy osobiste zdolności i cechy charakteru pozwalają na rzeczywiste kontynuowanie nauki. Przeciwne stanowisko prowadziłoby do zahamowywania, a co najmniej znacznego utrudniania, dalszego rozwoju dziecka, a to przez pozbawianie go środków materialnych, niezbędnych do kontynuowania nauki po osiągnięciu pełnoletniości, pozostawałoby zatem w sprzeczności ze wspomnianym wyżej podstawowym obowiązkiem rodzicielskim”.

Czy skończenie studiów wyższych uzasadnia wygaśnięcie alimentów?

CO NIE WPŁYWA NA WYSOKOŚĆ ALIMENTÓW

Na zakres świadczeń alimentacyjnych nie wpływają:

1. 1.      świadczenia z pomocy społecznej lub funduszu alimentacyjnego, o którym mowa w ustawie z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów podlegające zwrotowi przez zobowiązanego do alimentacji;
2. 2.      świadczenia, wydatki i inne środki finansowe związane z umieszczeniem dziecka w pieczy zastępczej, o których mowa w przepisach o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej;
3. 3.      świadczenie wychowawcze, o którym mowa w ustawie z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci,
4. 4.      świadczenia rodzinne, o których mowa w ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych,
5. 5.      rodzicielskie świadczenie uzupełniające, o którym mowa w ustawie z dnia 31 stycznia 2019 r. o rodzicielskim świadczeniu uzupełniającym.

CZY NIEPŁACENIE ALIMENTÓW TO PRZESTĘPSTWO

Tak, w pewnych okolicznościach.

Kwestię tę reguluje art. 209 Kodeksu karnego

§ 1. Kto uchyla się od wykonania obowiązku alimentacyjnego określonego co do wysokości orzeczeniem sądowym, ugodą zawartą przed sądem albo innym organem albo inną umową, jeżeli łączna wysokość powstałych wskutek tego zaległości stanowi równowartość co najmniej 3 świadczeń okresowych albo jeżeli opóźnienie zaległego świadczenia innego niż okresowe wynosi co najmniej 3 miesiące,podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.

§ 1a. Jeżeli sprawca czynu określonego w § 1 naraża osobę uprawnioną na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych,podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

§ 2. Ściganie przestępstwa określonego w § 1 lub 1a następuje na wniosek pokrzywdzonego, organu pomocy społecznej lub organu podejmującego działania wobec dłużnika alimentacyjnego.

§ 3. Jeżeli pokrzywdzonemu przyznano odpowiednie świadczenia rodzinne albo świadczenia pieniężne wypłacane w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów, ściganie przestępstwa określonego w § 1 lub 1a odbywa się z urzędu.

§ 4. Nie podlega karze sprawca przestępstwa określonego w § 1, który nie później niż przed upływem 30 dni od dnia pierwszego przesłuchania w charakterze podejrzanego uiścił w całości zaległe alimenty.

§ 5. Sąd odstępuje od wymierzenia kary, jeżeli nie później niż przed upływem 30 dni od dnia pierwszego przesłuchania w charakterze podejrzanego sprawca przestępstwa określonego w § 1a uiścił w całości zaległe alimenty, chyba że wina i społeczna szkodliwość czynu przemawiają przeciwko odstąpieniu od wymierzenia kary.

Istotnym przy tym jest, że przestępstwo takie powstaje gdy sprawca jest zdolny zarobkowo i majątkowo do łożenia na rzecz innej osoby, ale stale uchyla się od tego z powodu złej woli. Nie dotyczy to zobowiązanego, który wpłaca jedynie część zasądzonej kwoty, gdyż wówczas wykazuje dobrą wolę oraz gdy jego sytuacja materialna jest bardzo ciężka na przykład z powodu choroby, braku dochodów czy utraty pracy.

PRZEDAWNIENIE PŁATNOŚCI ALIMENTÓW

Ostatnią kwestią na jaką należy wrócić uwagę w temacie alimentów, jest ich przedawnienie. Zgodnie z art. 137 Kodeksu rodzinnego:

 § 1. Roszczenia o świadczenia alimentacyjne przedawniają się z upływem lat trzech.

§ 2. Niezaspokojone potrzeby uprawnionego z czasu przed wniesieniem powództwa o alimenty sąd uwzględnia zasądzając odpowiednią sumę pieniężną. W uzasadnionych wypadkach sąd może rozłożyć zasądzone świadczenie na raty.

Istotną kwestią przy tym jest to, że w pewnych okolicznościach wpływ na to, iż alimenty się ,,nie przedawnią” mogą mieć zasady współżycia społecznego, a więc mogą wystąpić przypadki, gdy uprawniony do alimentów uzyska do nich prawo pomimo upływu terminu przedawnienia.

Tematyka alimentów jest dość obszerna, a więc zachęcam do zapoznania się też z innymi moimi postami, jak również do zasięgnięcia porady prawnej w sprawie o alimenty, zajmujemy się również prowadzeniem spraw sądowych o prawo do alimentów, w tym podwyższenie alimentów, obniżenie alimentów, ustalenie alimentów itd.

W przypadku, gdybyś potrzebował porady prawnej, albo chciał zlecić prowadzenie sprawy sądowej, w w/w zakresie lub, też w zakresie prawa spadkowego lub rodzinnego, w szczególności w sprawie o: zachowek, stwierdzenie nabycia spadku, dział spadku, podwyższenie alimentów, obniżenie alimentów przyznanie alimentów lub wygaśnięcie alimentów, ustalenie ojcostwa, ograniczenie władzy rodzicielskiej, pozbawienie władzy rodzicielskiej, ustalenie kontaktów z dzieckiem, rozwód itp., a także w zakresie windykacji roszczeń, dochodzenia roszczeń na drodze sądowej zachęcam do kontaktu.

Rozwód zmierza do zakończenia małżeństwa, co się z tym łączy do zakończenia wspólności majątkowej małżeńskiej, podział majątku zaś przerywa więzi majątkowe stron. Jak natomiast przedstawia się sytuacja z zaciągniętymi w trakcie trwania małżeństwa kredytami?

Podział majątku wspólnego w związku z rozwodem.

W toku postępowania rozwodowego.

Po prawomocnym orzeczeniu rozwodu strony mogą domagać się podziału majątku wspólnego. Podział majątku wspólnego możliwy jest również w toku postępowania rozwodowego, jednakże przy spełnieniu dwóch warunków:

1. jeden z małżonków złoży w tym zakresie wniosek.
2. przeprowadzenie tego podziału nie spowoduje nadmiernej zwłoki w postępowaniu.

W Wytycznych z 1978 r. SN stwierdził, że „przeprowadzenie w wyroku rozwodowym podziału majątku wspólnego stron nie powoduje nadmiernej zwłoki postępowania nie tylko wtedy, gdy między stronami nie ma sporu co do składu i sposobu podziału tego majątku, lecz także wtedy, gdy wyjaśnienie spornych między stronami okoliczności, bądź też takich okoliczności, które sąd obowiązany jest ustalić z urzędu, wymaga przeprowadzenia postępowania dowodowego w ograniczonym przedmiotowo i czasowo zakresie” 

Do nadmiernej zwłoki w postępowaniu może dojść w szczególności, jeżeli strony są w konflikcie, a zachodzi potrzeba określenia i wyceny nakładów poniesionych z majątku wspólnego na majątek osobisty małżonka bądź z majątku osobistego na majątek wspólny, a także w razie konieczności rozpoznania żądania ustalenia nierównych udziałów w majątku.

Na mocy umowy stron.

Zgodnie z art. 47 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego małżonkowie mogą na podstawie umowy majątkowej rozszerzyć ustawową wspólność lub ją ograniczyć, ustanowić rozdzielność majątkową lub rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków.

W przypadku więc, gdy strony są zgodne odnośnie podziału majątku mogą udać się do notariusza w celu zawarcia umowy o podział majątku wspólnego w formie aktu notarialnego.

Wysokość wynagrodzenia notariusza ustalana jest umownie. Nie może być ono jednak wyższe niż określone Rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 czerwca 2004 roku w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej. Zależy ono od wartości dzielonego majątku i wynosi:

• majątek do 3.000 zł – maksymalna stawka taksy notarialnej wynosi 100 zł,
• powyżej 3.000 do 10.000 zł – 100 zł plus 3 proc. od nadwyżki powyżej 3.000 zł,
• powyżej 10.000 do 30.000 zł – 310 zł plus 2 proc. od nadwyżki powyżej 10.000 zł,
• powyżej 30.000 do 60.000 zł – 710 zł plus 1 proc. od nadwyżki powyżej 30.000 zł,
• powyżej 60.000 do 1.000.000 zł – 1.010 zł plus 0,4 proc. od nadwyżki powyżej 60.000 zł,
• powyżej 1.000.000 do 2.000.000 zł – 4.770 zł plus 0,2 proc. od nadwyżki powyżej 1.000.000 zł,
• powyżej 2.000.000 zł – 6.770 zł plus 0,25 proc. od nadwyżki powyżej 2.000.000 zł, nie więcej jednak niż 10.000 zł.

Powyższe koszty nie obejmują: podatku VAT 23% od wynagrodzenia notariusza oraz kosztów wypisów aktu notarialnego – 6 zł za 1 stronę wypisu (+23% VAT).

Ponadto, koniecznym może okazać się uiszczenie opłaty sądowej w wysokości 150 zł za wpis prawa własności/prawa użytkowania wieczystego / uprawnienia w księdze wieczystej na rzecz małżonka, któremu te prawa przypadły w wyniku podziału majątku.

Dokonanie podziału majątku wspólnego po rozwodzie w toku postępowania o podział majątku.

Przedmiotowe wymaga złożenie wniosku o podział majątku wspólnego, zgłoszenia roszczeń dodatkowych z tym związanych (jeśli są) oraz powołania środków dowodowych, w tym z dokumentów, i zazwyczaj opinii biegłego sądowego. W przypadku spraw o podział majątkowy warto skorzystać z usług prawnych radcy prawnego lub adwokata.

Sądowe dokonanie podziału majątku wspólnego łączy się również z uiszczeniem opłaty sądowej w kwocie 1000 złotych, jeżeli wniosek zawiera zgodny projekt podziału tego majątku, pobiera się opłatę stałą w kwocie 300 złotych.

Czy w toku postępowania o podział majątku wspólnego można podzielić kredyty?

Przedmiotowe ma zazwyczaj najistotniejsze znaczenie w związku z zaciągniętym przez małżonków kredytem hipotecznym.

W toku postępowania o podział majątku wspólnego, jak również w drodze umowy przed notariuszem o podział majątku wspólnego nie jest możliwym dokonanie podziału kredytów.

Małżonkowie/byli małżonkowie mogą umówić się które z nich przejmie ciężar spłaty kredytu, jednakże to wierzyciel – bank decyduje kto nadal kredyt będzie spłacał.

W przypadku, gdy strony umówią się, iż tylko jedna z nich spłaca kredyt, to jest to wiążące pomiędzy stronami. Jednakże bank nadal może żądać spłaty wierzytelności od obydwojga kredytobiorców, zaś małżonek, który miał być zwolniony przez drugiego z obowiązku płatności w przypadku skutecznego dochodzenia od niego przez bank roszczeń ma roszczenie regresowe (,,zwrotne”) do drugiego z małżonków.

Zmiana umowy zawartej z bankiem.

Strony mogą również dokonać ustaleń z bankiem odnośnie zmiany stron umowy kredytu i przeniesienia kredytu na jednego tylko małżonka lub też na małżonka i inną osobę/osoby.

Istotnym przy tym pozostaje zdolność kredytowa stron oraz dobra wola banku.

W tym kontekście warto przytoczyć dość nową uchwałę Sądu Najwyższego w tym zakresie:

Postępowanie o zniesienie współwłasności nie wyłącza dochodzenia między małżonkami roszczenia o zwrot kwoty zobowiązania zabezpieczonego hipoteką, spłaconego przez jednego z nich po uprawomocnieniu się postanowienia o podziale majątku wspólnego.

W orzecznictwie pojawiły się dwa stanowiska;

1. przy określeniu wartości majątku wspólnego przeznaczonego do podziału w wyniku ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej bierze się pod uwagę aktywne i pasywne składniki majątku. Uwzględnieniu podlega przy tym nie zobowiązanie z umowy kredytowej, ale prawo rzeczowe ograniczające możliwość rozporządzenia rzeczą, w szczególności jej zbycie.
2. majątek wspólny małżonków podlegający podziałowi obejmuje jedynie czystą wartość majątku. Przy szacowaniu składników majątku wspólnego należy uwzględnić obciążenie zmieniające rzeczywistą wartość tych składników majątkowych.

W uchawle Sąd Najwyższy wskazał na dopuszczalność roszczeń regresowych z tytułu nadmiernej spłaty ciążącej na nieruchomości wierzytelności hipotecznej po sądowym podziale majątku.

W przypadku, gdybyś potrzebował porady prawnej, albo chciał zlecić prowadzenie sprawy sądowej, w w/w zakresie lub, też w zakresie prawa spadkowego lub rodzinnego, w szczególności w sprawie o: zachowek, stwierdzenie nabycia spadku, dział spadku, podwyższenie alimentów, obniżenie alimentów przyznanie alimentów lub wygaśnięcie alimentów, ustalenie ojcostwa, ograniczenie władzy rodzicielskiej, pozbawienie władzy rodzicielskiej, ustalenie kontaktów z dzieckiem, rozwód itp., a także w zakresie windykacji roszczeń, dochodzenia roszczeń na drodze sądowej zachęcam do kontaktu.

10 tysięcy złoty zasądził od matki dziecka Sąd Okręgowy w Katowicach I Wydział Cywilny w związku z utrudnianiem kontaktów przez matkę z ojcem dziecka, gdyż jak Sąd stwierdził nastąpiło naruszenie więzi z małoletnią córką. Ale przede wszystkim w jakich okolicznościach zapadł wyrok? Czy utrudnianie kontaktów każdorazowo skutkować może taką ,,karą”?

Jak z wieloma sprawami, gdy przyglądamy się im bliżej dostrzegamy coraz więcej szczegółów i niuansów, pierwsze wrażenie częstokroć bywa mylne.

I od początkuJ

Kontakty z dziećmi rodziców mogą, acz nie muszą być uregulowane. Dość często reguluje się je w ramach postępowania rozwodowego (zainteresowanym polecam post Co praktycznego o rozwodzie wiedzieć warto?), acz nie jest to obligatoryjne, uregulowanie kontaktów nastąpić może również w toku odrębnego postępowania o ustalenie kontaktów rodzica z dzieckiem.

1) Co w przypadku, gdy jedno z rodziców utrudnia, a czasami wręcz uniemożliwia odbywanie ustalonych orzeczeniem Sądu Rodzinnego kontaktów z dzieckiem?

I czy uzasadnia to ustalenie kwoty 10 000 zł za naruszenie prawa do kontaktów?

W takim wypadku wszczyna się postępowanie o zagrożenie nakazanie zapłaty w wypadku naruszenia obowiązku umożliwienia realizacji kontaktów. Po nałożeniu przez Sąd takiego zobowiązania w przypadku niewykonywania kontaktów osoba kontakty utrudniająca zapłaci przedmiotową kwotę.

Z doświadczenia zawodowego mogę powiedzieć, że często zagrożenie nakazem zapłaty powoduje, że kontakty z dzieckiem zaczynają być realizowane w sposób prawidłowy.

Tak, też Kodeksu postępowania cywilnego:

598(15)
§ 1. Jeżeli osoba, pod której pieczą dziecko pozostaje, nie wykonuje albo niewłaściwie wykonuje obowiązki wynikające z orzeczenia albo z ugody zawartej przed sądem lub przed mediatorem w przedmiocie kontaktów z dzieckiem, sąd opiekuńczy, uwzględniając sytuację majątkową tej osoby, zagrozi jej nakazaniem zapłaty na rzecz osoby uprawnionej do kontaktu z dzieckiem oznaczonej sumy pieniężnej za każde naruszenie obowiązku.

§ 2. Jeżeli osoba uprawniona do kontaktu z dzieckiem albo osoba, której tego kontaktu zakazano, narusza obowiązki wynikające z orzeczenia albo z ugody zawartej przed sądem lub przed mediatorem w przedmiocie kontaktów z dzieckiem, sąd opiekuńczy zagrozi tej osobie nakazaniem zapłaty oznaczonej sumy pieniężnej na rzecz osoby, pod której pieczą dziecko pozostaje, stosując odpowiednio przepis § 1.

§ 3. Na postanowienia sądu, o których mowa w § 1 i 2, przysługuje zażalenie.

2) W jakiej wysokości powinna być owa suma pieniężna w przypadku utrudniania kontaktów?

,,Nie ma granicy wysokości kwoty, powinna ona być adekwatna do majątku osoby zobowiązanej.” Taką odpowiedź możemy znaleźć w komentarzu do przepisu.

Przykładowo wskazać można na poniższe judykaty, jednakże podkreślenia wymaga, że każda sytuacja wymaga indywidualnego zbadania:

1. 70 zł za każde naruszenie (Postanowieniem z dnia 3 lipca 2018 r. Sąd Rejonowy w Brodnicy w pkt 1 zagroził A. B. nakazaniem zapłaty na rzecz A. P. (1) sumy pieniężnej w wysokości 70 zł za każde naruszenie obowiązków wynikających z wyroku Sądu Okręgowego w Toruniu z dnia 22 marca 2016 r., sygn. akt I C 593/14 z powództwa …(Postanowienie SO w Toruniu z dnia 28.09.2019 r.,Sygn. akt VIII Cz 681/18)).
2. 100 zł (Sygn. akt VIII Cz 70/17 postanowienie z 3.02.2017 r.  SO w Toruniu)
3. 200 zł (II Cz 667/17 – postanowienie z uzasadnieniem Sąd Okręgowy w Kaliszu z 2018-02-12).

Przedmiotowe więc nie uzasadnia – zazwyczaj, gdyż jak wiadomo stopień zamożności jest zróżnicowany – zastosowania kwoty 10 000 zł.

WAŻNE:

Przepis dzieli postępowanie w sprawie na dwa etapy:

1)         pierwszy polega na zagrożeniu nakazaniem zapłaty oznaczonej sumy pieniężnej skierowanym do osoby, która nie wykonuje, niewłaściwie wykonuje ciążące na niej obowiązki lub narusza obowiązki wynikające z orzeczenia albo ugody zawartej przed sądem lub przed mediatorem;

2)drugi polega na nakazaniu zapłaty tej sumy; niemniej jednak istnieją sytuacje, kiedy to postępowanie nie będzie miało charakteru dwuetapowego, otóż gdy po zagrożeniu nakazaniem zapłaty oznaczonej sumy pieniężnej do sądu nie wpłynie wniosek o nakazanie zapłaty tej sumy albo wtedy gdy sąd zagroził nakazaniem zapłaty oznaczonej sumy pieniężnej już w postanowieniu ustalającym kontakty na podstawie art. 582(1) par. 3 aKPC (M. Malczyk, w: Góra-Błaszczykowska, Komentarz KPC, 2015, Legalis).

3) Dlaczego więc Sąd zasądził od pozwanej kwotę 10 000 zł?

Sąd Okręgowy w Katowicach I Wydział Cywilny (sygn. akt: I C 932/15)  w związku z utrudnianiem kontaktów przez matkę z ojcem dziecka, gdyż stwierdził, że nastąpiło naruszenie dóbr osobistych powoda w postaci prawa do utrzymywania kontaktów z jego córką. Sprawa dotyczyła więc zgoła innej insytucji jaką jest naruszenie dóbr osobistych, których katalog jest otwarty.

Sąd uznał przy tym, że działania pozwanej były tak rażące i daleko idące, iż uzasadniało to zasądzenie 10 000 zł (z żądanych przez powoda 50 000 zł).

Sąd w szczególności stwierdził, że na skutek przedłużającego się stanu rozłąki z córką i kolejnych bezskutecznych prób wyegzekwowania kontaktów z córką powód przeżywał stany depresyjne i nerwicowe.

Sąd uznał więc – zasadnie w mojej ocenie – że prawo do kontaktów i więź z dzieckiem stanowi dobro osobiste – i przy tak rażącym, powtarzającym się i celowym jak ustalił Sąd w uzasadnieniu sposobie postępowania pozwanej uzasadnia to zasądzenie kwoty 10 000 zł.

Z tym, że podkreślenia wymaga, że każda sytuacja wymaga indywidualnej oceny.

W przypadku, gdybyś potrzebował porady prawnej, w w/w zakresie lub, też w zakresie prawa spadkowego lub rodzinnego, w szczególności w sprawie o: zachowek, stwierdzenie nabycia spadku, dział spadku, podwyższenie alimentów, obniżenie alimentów przyznanie alimentów lub wygaśnięcie alimentów, ustalenie ojcostwa, ograniczenie władzy rodzicielskiej, pozbawienie władzy rodzicielskiej, ustalenie kontaktów z dzieckiem, rozwód itp., a także w zakresie windykacji roszczeń, dochodzenia roszczeń na drodze sądowej zachęcam do kontaktu.

Każdy ze współmałżonków – jak wskazują przepisy Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego  – zobowiązany jest według swych sił oraz swych możliwości zarobkowych i majątkowych, przyczyniać się do zaspokajania potrzeb rodziny, którą przez swój związek założyli. Zadośćuczynienie temu obowiązkowi może polegać także, w całości lub w części, na osobistych staraniach o wychowanie dzieci i na pracy we wspólnym gospodarstwie domowym. Co jednak w wypadku, gdy współmałżonek nie poczuwa się do łożenia na potrzeby rodziny?

Przepisy bez możliwości realizacji ich w praktyce są niestety często warte tyle ile papier, na którym zostały zapisane. Dlatego, też w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym od kilkudziesięciu lat posiada przepis, którego aktualna treść jest następująca:

,,§ 1. Jeżeli jeden z małżonków pozostających we wspólnym pożyciu nie spełnia ciążącego na nim obowiązku przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny, sąd może nakazać, ażeby wynagrodzenie za pracę albo inne należności przypadające temu małżonkowi były w całości lub w części wypłacane do rąk drugiego małżonka.

§ 2. Nakaz, o którym mowa w paragrafie poprzedzającym, zachowuje moc mimo ustania po jego wydaniu wspólnego pożycia małżonków. Sąd może jednak na wniosek każdego z małżonków nakaz ten zmienić albo uchylić.”

Jak wyjaśnia Sąd Najwyższy w uchw. SN z 30.9.1976 r. (III CZP 97/75, OSNCP 1977, Nr 5–6, poz. 83) „zazwyczaj w procesach alimentacyjnych dłużnik i wierzyciel żyją w odrębnych rodzinach; uprawniony – nawet przy opóźnieniu świadczeń – ma zwykle szanse na doraźną pomoc swej rodziny. W tym natomiast przypadku mamy z reguły do czynienia z jedną rodziną „korzystającą” wyłącznie z własnych środków utrzymania, pozostającą we wspólności gospodarczej, z której korzysta również małżonek dłużnik, zużywający własne środki utrzymania na inne cele. Taka rodzina wymaga dodatkowej ochrony zmierzającej do tego, by środki przeznaczone ze swej istoty na utrzymanie rodziny wpływały bezzwłocznie do budżetu domowego oraz by wystarczały również na pokrycie w rodzinie potrzeb samego dłużnika”.

Ustawodawca słusznie, więc ustanowił możliwość nakazania przez Sąd by wynagrodzenie za pracę/inne źródło dochodu takiej osoby trafiało bezpośrednio do drugiego małżonka.

W praktyce art. 28 KRO znajduje zastosowanie przede wszystkim razie uzależnienia alkoholowego zobowiązanego małżonka lub innych sytuacji, w których dochodzi do marnotrawienia przez niego zarobków.

1) Kiedy możesz skorzystać z przedmiotowego przepisu (zachęcam przy tym do zasięgnięcia porady prawnej u radcy prawnego w tym zakresie).

Konieczne jest łączne wystąpienia w chwili orzekania następujących przesłanek:

1)istnienia związku małżeńskiego;

2)pozostawania przez małżonków we wspólnym pożyciu;

3) niewypełniania przez jednego z małżonków ciążącego na nim obowiązku przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny.

2) Jak rozumieć wspólne pożycie?

Wskazuje się, że konieczne jest istnienie trzech więzi, tj. oprócz duchowej także więzi fizycznej oraz gospodarczej”. Wskazuje się również, że dla przyjęcia, iż małżonków „łączy więź gospodarcza, nie jest wystarczające to, iż uczestnik postępowania samodzielnie utrzymuje (opłaca czynsz najmu i inne opłaty) wspólnie zajmowane mieszkanie”.

Jednakże podnosi się również, że ze względu na cel społeczno-gospodarczy art. 27 i 28 KRO, przesłanka wspólnego pożycia jest spełniona, jeżeli małżonkowie pozostają we wspólnym gospodarstwie domowym

3) Jakie czynności trzeba będzie przeprowadzić przed Sądem Rodzinnym?

Wydanie postanowienia przez sąd może nastąpić dopiero po umożliwieniu złożenia wyjaśnień zobowiązanemu małżonkowi, chyba, że jego wysłuchanie nie jest możliwe lub celowe. Nie jest konieczne wysłuchanie pracodawcy małżonka lub jego dłużnika Sąd może zarządzić przeprowadzenie przez kuratora sądowego wywiadu środowiskowego w celu ustalenia warunków, w jakich żyją małżonkowie. Wyznaczenie rozprawy nie jest konieczne.

4) Jak wszcząć postępowanie w sprawie?

W celu wszczęcia sprawy musisz zwrócić się do właściwego miejscowo Sądu Rodzinnego i Opiekuńczego z wnioskiem o wypłatę przedmiotowych środków do Twoich rąk wykazując przy tym dowodami wystąpienie okoliczności wskazanych w pkt 1) powyżej. W przygotowaniu wniosku możesz skorzystać z usług prawnych radcy prawnego lub adwokata.

5) Czy muszę pozostawać we wspólnym pożyciu by otrzymać środku utrzymania dla rodziny?

W orzecznictwie wyjaśnia się, że małżonek może dochodzić roszczeń z art. 27 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, po pierwsze, niezależnie od pozostawania we wspólnym pożyciu – w drodze powództwa, po drugie, w czasie pozostawania we wspólnym pożyciu – także w trybie określonym w art. 28 § 1 KRO (zob. uchw. SN z 30.9.1976 r., III CZP 97/75, OSNCP 1977, Nr 5–6, poz. 83).

Masz, więc możliwość dochodzić od współmałżonka, z którym nie pozostajesz we wspólnym pożyciu środków na utrzymanie rodziny. Jeśli interesuje Cię to zagadnienie, zachęcam do zapoznania się z moim postem”

Czy od małżonka można uzyskać środku utrzymania na rzecz rodziny w trakcie rozwodu?

W przypadku, gdybyś potrzebował porady prawnej, w w/w zakresie lub, też w zakresie prawa spadkowego lub rodzinnego, w szczególności w sprawie o: zachowek, stwierdzenie nabycia spadku, dział spadku, podwyższenie alimentów, obniżenie alimentów przyznanie alimentów lub wygaśnięcie alimentów, ustalenie ojcostwa, ograniczenie władzy rodzicielskiej, pozbawienie władzy rodzicielskiej, ustalenie kontaktów z dzieckiem, rozwód itp., a także w zakresie windykacji roszczeń, dochodzenia roszczeń na drodze sądowej zachęcam do kontaktu.

Ile nas będzie kosztować rozwód (finansowo), ile czasu może potrwać, czego możemy się spodziewać w sądzie, jakie kwestie muszą zostać w sądzie poruszone, jakie zaś nie, o tym w niniejszym poście…

Rozwód to jedno z najbardziej stresujących przeżyć w życiu. Wśród list czynników najbardziej stresujących w życiu (opartych na badaniach naukowych) rozwód zajmuje drugie miejsce, a więc wszelkie negatywne emocje z tym związane są w pełni zrozumiałe. (między innymi artykuł: 10 najbardziej stresujących sytuacji w życiu).

Poziom stresu zazwyczaj zwiększa wiedza poniżej więc o tym co praktycznego o rozwodzie wiedzieć warto.

1. Ile nas finansowo kosztować będzie rozwód? Ile zapłacę prawnikowi jeśli się na niego zdecyduję?

Kosztem, który prawie na pewno się pojawi jest opłata sądowa od pozwu w kwocie aktualnie 600 zł (zgodnie z ustawą o kosztach sądowych w sprawach cywilnych).

Z tym, że jeżeli nie jesteś w stanie ponieść w/w kosztu opłaty od pozwu o rozwód bez uszczerbku dla utrzymania siebie i swojej rodziny możesz starać się o zwolnienie z opłaty. Mówić w pewien uproszczony i ogólnikowo sposób na takie zwolnienie masz szansę jeśli ze swoich dochodów nie jesteś w stanie poczynić oszczędności na poczet opłaty sądowej.

Jeśli zdecydujesz się sporządzić samodzielnie pozew o rozwód i nie korzystać z usług prawnych w zakresie sprawy o rozwód to będzie Twój jedyny ,,koszt”.

Z tym, że czasami taka oszczędność może być ,,pozorna”, gdyż możesz się nie orientować się w niuansach postępowania rozwodowego, instytucji zabezpieczenia roszczeń, procedurze cywilnej itp., co może rzutować na wynik sprawy jak i czas jej trwania. Wybór oczywiście należy do Ciebie:)

Jeśli zdecydujesz się na skorzystanie z usług prawnych możesz:

1. Zlecić przygotowanie pozwu o rozwód i następnie ów pozew samodzielnie złożyć,
2. Zlecić poprowadzenie sprawy sądowej profesjonalnemu pełnomocnikowi.

Koszt przygotowania projektu pozwu o rozwód uzależniony jest od tego jakie elementy mają się w nim znaleźć, w szczególności czy są dzieci (uprawnione do alimentów, dorosłe dzieci wszak prawa tego co do zasady nie mają:) ), gdyż to rzutuje na prawo do alimentów, czy chcesz sam uzyskać alimenty dla siebie od drugiej strony, uzyskać zabezpieczenie, ustalić kontakty, ustalić sposób korzystania z mieszkania, sformułować pozew z winą czy bez winy drugiej strony, jak również zależy od tego komu zlecasz jego sporządzenie (znaczenie przy wycenie usługi w mojej ocenie ma, wielkość kancelarii, ,,nazwisko” prawnika, polityka cenowa kancelarii).

W ocenie autora przygotowanie wynagrodzenia za pozew o rozwód nie powinno przekraczać kilkuset złotych, choć w bardziej rozudwoanych, czasochłonnych i skomplikowanych sprawach stawka może być i większa.

Jaki jest zaś koszt poprowadzenia sprawy o rozwód?

Wszystkie wyżej wskazane czynniki mają znaczenie, jak również znaczenie ma ilość zgłoszonych w sprawie świadków. Przede wszystkim zaś znaczenie ma to czy rozwód ma być z orzeczeniem winy, czy też bez winy strony. Postępowanie z orzeczeniem rozwodu bez winy strony w ocenie autora postu – oprócz tego, że winno być ustalane indywidualnie w odniesieniu do konkretnej sprawy – nie powinno przekraczać maksymalnie kwoty 3000 zł. Oczywiście nie jest to odgórnie ustalone, lecz w świetle mojej obserwacji powyższe stwierdzenie jest trafne w zakresie cen rynkowych, jak również może być niższe i tu też rozpiętość wydaje się dość duża.

Postępowanie zaś w sprawie o rozwód z orzeczeniem winy to już wydatek rzędu kilku tysięcy zlotych, z tym, że tu znacznym czynnikiem cenotwórczym jest ,,nazwisko” danego pełnomocnika, oraz polityka cenowa danej kancelarii.

Odnośnie cen za usługi prawne w tym zakresie warto zapoznać się również z artykułem na portalu bezprawnik . Koszt rozwodu w 2019 r. , z tym, że obserwacje autora dotyczą Okręgu Szczecińskiego nie zaś ,,globalnego” ujęcia jak w w/w artykule.

Czy dostanę zwrot kosztów rozwodu od drugiej strony?

Jeśli wygrasz w postępowaniu rozwodowym Sąd zasądzi od strony przeciwnej koszt opłaty sądowej 600 zł jak również jeśli będziesz miał profesjonalnego pełnomocnika w sprawie o rozwód zryczałtowane koszty zastępstwa, które niestety przez Ministerstwo Sprawiedliwości ustalone zostały na niskim poziomie, znacząco odbiegającym od stawek rynkowych tj. w kwocie 720 zł. Cóż, ministerstwo ustalając taką wysokość kosztów zastępstwa oderwaną od realiów rynkowych przyjęło, że nawet w przypadku wygranej sprawy nie dostaniesz pełnego (a zazwyczaj nawet w jakiejś w miarę rozsądnej ułamkowo części) zwrotu poniesionych kosztów pełnomocnika.

2. Ile czasu może potrwać rozwód?

Przedmiotowe zależy od następujących czynników:

1. tryb – tj. czy chcesz wziąć rozwód bez orzekania o winie, czy też rozwód z orzekaniem o winie,
2. od ilości świadków, których Sąd musi przesłuchać, a także od obszerności materiału dowodowego danej sprawy,
3. od tego czy zachodzi konieczność rozstrzygania o alimentach,
4. od Twojej sprawności w postępowaniu sądowym – jeśli Sąd co chwilę musi wzywać Cię do uzupełniania braków formalnych, Twoje stanowisko procesowe jest niejasne, pozew nie zawiera odpowiednich elementów, załączników itp. wszystko to przedłuża postępowanie – na ten aspekt sprawy ma znaczny wpływ prawnik rodzinny, który specjalizuje się w tego rodzaju sprawach,
5. sprawność działania danego sędziego i obsługi administracyjnej,
6. inne czynniki, które ciężko jest przewidzieć np. kluczowy świadek zmienił adres zamieszkania i zachodzi konieczność przesłuchania go w trybie pomocy prawnej, strona mieszka zagranicą i w związku z tym są problemy z doręczeniem jej pozwu, druga strona stosuje taktykę na przewlekanie sprawy itp.

Ile więc czasu zajmie postępowanie w sprawie o rozwód bez orzekania o winie ile zaś w sprawie o rozwód z orzekaniem o winie?

Przy przyjęciu założenia, iż szczególne okoliczności nie zachodzą, strona działa sprawnie liczyłbym około od 3 do 5 miesięcy na rozwód bez orzekania o winie, oraz około 12 miesięcy na rozwód z orzekaniem o winie. Jeśli macie Państwo odmienne doświadczenia zachęcam do pisania komentarzy pod postem.

3. Czy sprawy wspólnego majątku zakończę w postępowaniu rozwodowym?

Nie, co do zasady. Jeżeli strony nie są zgodne odnośnie podziału majątku to, co do zasady, dopiero po prawomocnym zakończeniu postępowania rozwodowego nastąpi podział majątku wspólnego w toku odrębnego postępowania sądowego o podział majątku wspólnego.

Podział majątku w sprawie rozwodowej jest możliwy, jeżeli przeprowadzenie tego podziału nie spowoduje nadmiernej zwłoki w postępowaniu.

W uchwale z dnia 13 stycznia 1978 r. Sąd Najwyższy uznał, iż „przeprowadzenie w wyroku rozwodowym podziału majątku wspólnego stron nie powoduje nadmiernej zwłoki postępowania nie tylko wtedy, gdy między stronami nie ma sporu co do składu i sposobu podziału tego majątku, lecz także wtedy, gdy wyjaśnienie spornych między stronami okoliczności, bądź też takich okoliczności, które sąd obowiązany jest ustalić z urzędu, wymaga przeprowadzenia postępowania dowodowego w ograniczonym przedmiotowo i czasowo zakresie”.

4. Jakie kwestie muszą być poruszone w sądzie?

Kwestie, które muszą być poruszane w sądzie wynikają z przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

Zgodnie z Kodeksem rodzinnym i opiekuńczym w sprawie o rozwód:

Art. 57 [Wina rozkładu pożycia]

• 1. Orzekając rozwód sąd orzeka także, czy i który z małżonków ponosi winę rozkładu pożycia.
• 2. Jednakże na zgodne żądanie małżonków sąd zaniecha orzekania o winie. W tym wypadku następują skutki takie, jak gdyby żaden z małżonków nie ponosił winy.

Art. 58 [Wyrok rozwodowy]

• 1. W wyroku orzekającym rozwód sąd rozstrzyga o władzy rodzicielskiej nad wspólnym małoletnim dzieckiem obojga małżonków i kontaktach rodziców z dzieckiem oraz orzeka, w jakiej wysokości każdy
  z małżonków jest obowiązany do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania dziecka. Sąd uwzględnia pisemne porozumienie małżonków o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem po rozwodzie, jeżeli jest ono zgodne z dobrem dziecka. Rodzeństwo powinno wychowywać się wspólnie, chyba że dobro dziecka wymaga innego rozstrzygnięcia.
• 1a. W braku porozumienia, o którym mowa w § 1, sąd, uwzględniając prawo dziecka do wychowania przez oboje rodziców, rozstrzyga o sposobie wspólnego wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem po rozwodzie. Sąd może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu
  z rodziców, ograniczając władzę rodzicielską drugiego do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka, jeżeli dobro dziecka za tym przemawia.
• 1b. Na zgodny wniosek stron sąd nie orzeka o utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem.
• 2. Jeżeli małżonkowie zajmują wspólne mieszkanie, sąd w wyroku rozwodowym orzeka także o sposobie korzystania z tego mieszkania przez czas wspólnego w nim zamieszkiwania rozwiedzionych małżonków.
  W wypadkach wyjątkowych, gdy jeden z małżonków swym rażąco nagannym postępowaniem uniemożliwia wspólne zamieszkiwanie, sąd może nakazać jego eksmisję na żądanie drugiego małżonka. Na zgodny wniosek stron sąd może w wyroku orzekającym rozwód orzec również o podziale wspólnego mieszkania
  albo o przyznaniu mieszkania jednemu z małżonków, jeżeli drugi małżonek wyraża zgodę na jego opuszczenie bez dostarczenia lokalu zamiennego i pomieszczenia zastępczego, o ile podział bądź jego przyznanie jednemu z małżonków są możliwe.
• 3. Na wniosek jednego z małżonków sąd może w wyroku orzekającym rozwód dokonać podziału majątku wspólnego, jeżeli przeprowadzenie tego podziału nie spowoduje nadmiernej zwłoki w postępowaniu.
• 4. Orzekając o wspólnym mieszkaniu małżonków sąd uwzględnia przede wszystkim potrzeby dzieci i małżonka, któremu powierza wykonywanie władzy rodzicielskiej.

A. Elementy, które będą musiały więc zostać poruszone w Sądzie to kwestia:

a) winy w rozkładzie pożycia małżeńskiego – chyba, że obydwie strony zgodzą się na rozwód bez orzekania o winie.

b) Władzy rodzicielskiej, Sąd Rodzinny może wydać nastepujące rozstrzygnięcia:

• pozostawienie władzy rodzicielskiej nad małoletnimi dziećmi obojgu rodzicom (na ich zgodny wniosek jeżeli przedstawili porozumienie, o i jest zasadne oczekiwanie, że będą współdziałać w sprawach dziecka);
• powierzenie wykonywania władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, ograniczając władzę rodzicielską drugiego do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do małoletniego dziecka, bądź dzieci;
• pozbawienie władzy rodzicielskiej jednego lub oboje z rodziców;
• zawieszenie władzy rodzicielskiej jednego lub oboje z rodziców.

c) Sposobu korzystania ze wspólnego mieszkania, co ma na celu nie podział majątku wspólnego, lecz uregulowaniem sytuacji mieszkaniowej do  czasu przeprowadzenia postępowania o podział majątku Sąd kieruje się przy tym wytycznymi z art. 58 par. 3 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego: „Orzekając o wspólnym mieszkaniu małżonków sąd uwzględnia przede wszystkim potrzeby dzieci i małżonka, któremu powierza wykonywanie władzy rodzicielskiej”.

d) Kwestia alimentów dla dzieci stron.

Zgodnie z art. art. 135 § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego ,,Jeżeli wykonanie obowiązku alimentacyjnego jednego z rodziców polega, w całości lub w części, na osobistych staraniach o utrzymanie lub wychowanie dziecka, wówczas świadczenie alimentacyjne drugiego z rodziców polega na pokrywaniu w całości lub w części kosztów utrzymania lub wychowania dziecka”

W mojej ocenie koniecznym również jest ustalenie miejsca pobytu dziecka przy jednej ze stron.

B. Elementy, które mogą być poruszone w sprawie o rozwód:

a) Ustalenie kontaktów dziecka z rodzicem – jeżeli  zgodny wniosek złożą obie strony, w takim wypadku sąd nie orzeknie o utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem,

b) eksmisja jednego z małżonków – w przypadku, gdy rażąco nagannym zachowaniem uniemożliwia wspólne zamieszkiwanie – co następuje na żądanie drugiego małżonka;

c) alimenty dla małżonka niewinnego rozkładu pożycia gdy nastąpiło znaczne pogorszenie jego sytuacji materialnej – przy orzekaniu o wyłącznej winie jednego z małżonków – od małżonka uznanego za wyłącznie winnego rozkładu pożycia;

d) alimenty dla małżonka który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia i znajduje się
w niedostatku;

5. Jak wygląda kwestia alimentów? Czy alimenty dostanę dopiero po rozwodzie?

Kwestia alimentów budzi zazwyczaj silne emocje. Zasadą jest to, że potrzeby uprawnionego dziecka powinny być zaspokajane w całości, przy tym ten rodzic, który nie sprawuje pieczy nad dzieckiem, lub sprawuje ją w mniejszym stopniu powinien partycypować w większym stopniu w materialnym utrzymaniu dziecka. Należy też uwzględniać możliwości zarobkowe zobowiązanego, lecz jak wskazuje Sąd Najwyższy rodzic zobowiązany jest podzielić się z dzieckiem, co do zasady, nawet jak najskromniejszym dochodem, zaś Sąd oceniając wysokość elementów bierze pod uwagę nie tylko aktualne zarobki ale też możliwości zarobkowe danej osoby. Jeżeli więc jesteśmy osobami zdrowymi i w pełni sił, a nie pracujemy to nie znajdzie to aprobaty w oczach Sądu, podobnie jak się wydaje, gdy posiadając umiejętności poszukiwane na rynku pracy, godzimy się niejako na uzyskiwanie niższych niż możliwe dochodów.

Istotnym w sprawie jest dokonanie zapieczenia roszczeń na utrzymanie rodziny na czas postępowania sądowego, o czym Sąd rozstrzyga stosownym postanowieniem, które umożliwia prowadzenie egzekucji przeciwko małżonkowi. Wszak dzieci, a także strona, z czegoś w trakcie postępowania rozwodowego żyć muszą – co tyczy się oczywiście tych przypadków, gdy strona przeciwna nie poczuwa się do odpowiedzialności za powyższe.

WAŻNE: Sąd może dokonywać zabezpieczeń tj. wydawać, co do zasady, rozstrzygnięcia dotyczące istotnych spraw rozstrzyganych następnie w wyroku w formie postanowienia na wniosek złożony już w pozwie, lub też w toku postępowania sądowego – nie musisz czekać z tym do zakończenia sprawy, wniosek taki jednak należy odpowiednio uzasadnić i sformułować.

Zachęcam do zapoznania się z moim postem:

Czy małżonek może uzyskać środki utrzymania na rzecz rodziny w trakcie rozwodu?

6. Jak wygląda kwestia kontaktów z dziećmi?

Kwestia ta może być ustalona przez strony – na ich wniosek Sąd nie orzeka o wymienionym, może być ustalona przez Sąd. Istnieje również możliwość uzyskania zabezpieczenia kontaktów w toku sprawy, może być bowiem tak, że jedna ze stron kontakty te utrudnia.

7. Jak wygląda sprawa wspólnego zamieszkiwania?

Jeżeli małżonkowie zajmują wspólne mieszkanie, sąd w wyroku rozwodowym orzeka także o sposobie korzystania z tego mieszkania przez czas wspólnego w nim zamieszkiwania rozwiedzionych małżonków.
W wypadkach wyjątkowych, gdy jeden z małżonków swym rażąco nagannym postępowaniem uniemożliwia wspólne zamieszkiwanie, sąd może nakazać jego eksmisję na żądanie drugiego małżonka. Na zgodny wniosek stron sąd może w wyroku orzekającym rozwód orzec również o podziale wspólnego mieszkania
albo o przyznaniu mieszkania jednemu z małżonków, jeżeli drugi małżonek wyraża zgodę na jego opuszczenie bez dostarczenia lokalu zamiennego i pomieszczenia zastępczego, o ile podział bądź jego przyznanie jednemu z małżonków są możliwe. W tym zakresie Sąd również może orzec w trybie zabezpieczenia roszczenia.

8. Kto będzie sędzią w mojej sprawie?

Za ławą sędziowską zasiądzie jeden sędzia zawodowy oraz dwóch ławników. Moi klienci często pytają mnie jakiej płci będzie sędzia orzekający, w mojej ocenie nie ma to większego (żadnego?) znaczenia, gdyż bardziej liczy się jakie poglądy ma dany sędzia oraz jakie doświadczenie, w okręgu Szczecińskim Twoją sprawę ze znacznym prawdopodbieństwem rozstrzygać będzie kobieta (na 13 sędziów wydziału, dwaj to panowie).

9. Jakie rozstrzygnięcia może wydać Sąd?

Sąd może orzec:

A. rozwód bez orzekania o winie na zgodny wniosek stron,

B. rozwód z winy jednej ze stron

 C. rozwód z winy obu stron.

10. Czy warto uzyskać rozwód z winy drugiej strony?

To już jest pytanie na które należy sobie samemu odpowiedzieć. Za wymienionym przemawia kwestia alimentów dla siebie (nie dla dzieci), może to mieć również znaczenie przy podziale majątku.

11. Jakie emocje i skutki może budzić rozwód?

Pytanie oczywiście pozaprawne, z interesujących artykułów zachęcam do zapoznania się z

Kobieta i mężczyzna – różnice w radzeniu sobie z rozwodem.

WAŻNE: Jeśli posiadacie dzieci koniecznie zapoznaj się z poniższym poradnikiem.

Dziecko w rozwodzie – poradnik dla  rodziców. – poradnik stworzony przez Rzecznika Praw Dziecka.

Standardy pomocy dziecku w sytuacji rozstania rodziców – poradnik stworzony przez Rzecznika Praw Obywatela.

KIERUJ SIĘ DOBREM DZIECKA W POSTĘPOWANIU ROZWODOWYM

12. Jak mogę zmienić nazwisko po rozwodzie?

Zgodnie z art. 59 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego ,,W ciągu trzech miesięcy od chwili uprawomocnienia się orzeczenia rozwodu małżonek rozwiedziony, który wskutek zawarcia małżeństwa zmienił swoje dotychczasowe nazwisko, może przez oświadczenie złożone przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego lub konsulem powrócić do nazwiska, które nosił przed zawarciem małżeństwa”.

Jeżeli chciałbyś uzyskać jeszcze trochę informacji o postępowaniu rzowodowym zachęcam do zapoznania się z moim artykułem:

Jak możesz uzyskać rozwód?

W przypadku, gdybyś potrzebował porady prawnej, w w/w zakresie lub, też w zakresie prawa spadkowego lub rodzinnego, w szczególności w sprawie o: zachowek, stwierdzenie nabycia spadku, dział spadku, podwyższenie alimentów, obniżenie alimentów przyznanie alimentów lub wygaśnięcie alimentów, ustalenie ojcostwa, ograniczenie władzy rodzicielskiej, pozbawienie władzy rodzicielskiej, ustalenie kontaktów z dzieckiem, rozwód itp., a także w zakresie windykacji roszczeń, dochodzenia roszczeń na drodze sądowej zachęcam do kontaktu.

W oparciu o orzecznictwo oraz praktykę pozwolę sobie omówić różne sytuacje związane z wygaśnięciem obowiązku alimentacyjnego po stronie zobowiązanego (najczęściej ojca dziecka) w związku z ukończeniem przez dziecko studiów wyższych. Pozew o wygaśnięcie obowiązku alimentacyjnego jest więc zasadny…

W przypadku, gdy jak wskazuje bardzo szeroki w swej treści przepis art. 138 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego

,,W razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego.”

Owa zmiana stosunków nastąpi możliwym jest żądanie podwyższenia alimentów, zmniejszenia alimentów, oraz wygaśnięcia alimentów. Z tym, że w celu stwierdzenia, iż alimenty wygasły koniecznym jest złożenie powództwa o wygaśnięcie obowiązku alimentacyjnego (zazwyczaj dotyczy to ojca zobowiązanego do alimentów).

To co stanowi zmianę stosunków w zakresie alimentów precyzuje orzecznictwo sądów rodzinnych i opiekuńczych, więc w ramach porady prawnej warto ową wiedzę pozyskać (w tym także mając na uwadze orzecznictwo ,,lokalnych” wydziałów rodzinnych i opiekuńczych sądów rejonowych, oraz sądów okręgowych).

Należy również obalić pewne mity funkcjonujące, a tyczące się tego, że ukończenie studiów automatycznie powoduje wygaśnięcie obowiązku alimentacyjnego, a więc do rzeczy.

Przede wszystkim należy wskazać, że:

Obowiązek alimentacyjny rodziców wobec dziecka stanowi uszczegółowienie ogólnego obowiązku „troszczenia się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka” i należytego przygotowania go, odpowiednio do jego uzdolnień, do pracy zawodowej. Obowiązek ten nie jest ograniczony przez żaden sztywny termin, a w szczególności – przez termin dojścia przez alimentowanego do pełnoletności. Nie jest także związany ze stopniem wykształcenia w tym sensie, że nie ustaje z chwilą osiągnięcia przez alimentowanego określonego stopnia podstawowego lub średniego wykształcenia albo wieku, w którym winien go osiągnąć. Jedyną miarodajną okolicznością, od której zależy trwanie bądź ustanie tego obowiązku, jest to, czy dziecko może utrzymać się samodzielnie. W odniesieniu do dzieci, które osiągnęły pełnoletność, brać należy pod uwagę to, czy wykazują chęć dalszej nauki oraz czy osobiste zdolności i cechy charakteru pozwalają na rzeczywiste kontynuowanie nauki. (vide Wyrok Sądu Rejonowego z dnia 9 grudnia 2014 r. III RC 273/14).

Obowiązkiem rodziców jest – w miarę swych sił – umożliwienie dziecku zdobycia wykształcenia stosownego do jego uzdolnień (orzeczenie SN z dnia 17 grudnia 1976 r., III CRN 280/76, OSPiKA 1977, z. 11–12, poz. 196; wyrok SN z dnia 12 lutego 1998 r., I CKN 499/97, LEX nr 50545). Obowiązek rodziców istnieje dopóty, dopóki dziecko trud rodziców szanuje i czyni starania, by bez zbędnej – a zwłaszcza zawinionej – zwłoki osiągnąć adekwatny do uzdolnień pułap wykształcenia i ekonomiczną samodzielność ( W. Stojanowska (w:) W. Stojanowska (red.), Nowelizacja prawa rodzinnego na podstawie ustaw z 6 listopada 2008 r. i 10 czerwca 2010 r. Analiza – Wykładnia – Komentarz, Warszawa 2011, s. 301).

Ogólną regułą jest to, że, gdy dziecko nie mające jeszcze określonego zawodu od razu po ukończeniu szkoły średniej podejmuje studia wyższe to przysługuje mu w stosunku do rodziców roszczenie alimentacyjne, w zasadzie do ich ukończenia, rodzic zobowiązany do alimentów jest więc zobowiązany do ich uiszczania.

 W wypadku jednak, gdy dziecko ukończyło średnią szkołę zawodową, uzyskało konkretny zawód dający możliwość zatrudnienia i nie podjęło od razu wyższych studiów, a jego wiek przekracza znacznie normalny wiek młodzieży rozpoczynającej wyższe studia, nie może żądać od rodziców finansowania znacznie opóźnionych studiów, lecz powinno podjąć pracę zarobkową i wykorzystać szerokie możliwości, jakie Państwo stwarza osobom dorosłym w zakresie zaocznych studiów wyższych (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 grudnia 1976 r., III CRN 280/76, opublikowane w: OSP 1977/11/196 oraz LEX nr 5048). 

Warto wskazać, że rodzice muszą alimentować dzieci uczące się na wyższych studiach, jednakże te muszą osiągać odpowiednie postępy w nauce.

Podkreślenia wymaga, że:

Zgodnie z treścią art. 133 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecko pełnoletniego, jeżeli są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się.

Powyższy przepis przyznaje rodzicom uprawnienie do uchylenia się od wykonania obowiązku alimentacyjnego w razie zagrożenia nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub w braku starań dziecka o osiągnięcie życiowej samodzielności.

Należy również tutaj zwrócić uwagę na orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 10 grudnia 1998 r. (sygn. akt I CKN 1104/98), które stanowi, że rodzice, którzy z uwagi na niskie emerytury, tylko w skromnym zakresie zabezpieczają swoje materialne potrzeby, powinni zostać zwolnieni z ciążącego na nich obowiązku alimentacyjnego względem ich dorosłego dziecka, jeżeli mając wyuczony zawód, osiąga ono mierne wyniki w dalszej nauce.

Sąd Najwyższy wskazał, iż studia same przez się nie wyłączają możliwości osiągania przez dorosłe dziecko dochodów. Koniecznym jest zatem ustalenie przez Sąd jakie są rzeczywiste możliwości zarobkowania przez studiujące dziecko i jakie są możliwe w związku z tym do osiągnięcia przez nie dochody w czasie wolnym od zajęć. Zdolność do samodzielnego utrzymywania się może być bowiem całkowita lub częściowa i tą okoliczność sądy rozstrzygając o obowiązku alimentacyjnym winny brać pod uwagę (por. Wyrok Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 31 marca 1998 r. II CKN 502/97).

Należyte przygotowanie dziecka do przyszłej pracy zawodowej może także obejmować studia wyższe, jeżeli uzdolnienia dziecka, jego ambicje i wytrwałość okażą się wystarczające do tego, ażeby studia te nie tylko rozpocząć, ale i kontynuować oraz pomyślnie zakończyć. Zaktualizowany przez podjęcie studiów obowiązek alimentacyjny rodziców może jednakże ustać w razie braku pozytywnych wyników studiów (tak w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 12 lutego 1998 roku, sygn. akt. I CKN 499/97).

Warto też, zauważyć, że Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 12 lutego 1998 roku (I CKN 499/97, nie publ.) stwierdził, iż „nawet zdobycie dwóch zawodów przez dziecko nie zwalnia rodziców od obowiązku świadczenia alimentów, jeżeli taki uprawniony podejmuje studia. Wykładnia art. 133 par. 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego nie może bowiem pozostawać w oderwaniu od art.94 kro, który nakłada na rodziców obowiązek troszczenia się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka i należytego przygotowania go do pracy dla dobra społeczeństwa, odpowiednio do jego uzdolnień. Jest przy tym oczywiste, że jedynie efektywne studiowanie pozwala uprawnionemu liczyć na alimentowanie go.”

Jednakże obowiązek alimentacji nie wygasa automatycznie w przypadku uzyskania określonego poziomu wykształcenia, nadto może się zdarzyć tak, że będziesz nadal płacił alimenty, pomimo tego, że Twoje dziecko skończy studia.

Pewne wątpliwości budzą studia zaoczne – jednakże i tu również nie zachodzi automatyzm, i choć umożliwiają one wykonywanie pracy, to nie zawsze jednak dziecko jest w stanie utrzymywać się samodzielnie. Jednakże nieuzyskiwane przez niego dochodów może wpłynąć na obniżenie wysokości alimentów.

Pojawia się również pogląd, iż ukończenie studiów licencjackich nie powoduje, iż wygasa obowiązek alimentacyjny (vide wyrok Sądu Rejonowego w Bielsku Podlaskim (sygn. akt III RC 223/14). Pogląd ten należy uznać, co do zasady, za trafny.

Warto więc zweryfikować czy w Twoim przypadku możliwe jest wygaśnięcie obowiązku alimentacyjnego.

W przypadku, gdybyś potrzebował porady prawnej, w w/w zakresie lub, też w zakresie prawa spadkowego lub rodzinnego, w szczególności w sprawie o: zachowek, stwierdzenie nabycia spadku, dział spadku, podwyższenie alimentów, obniżenie alimentów przyznanie alimentów lub wygaśnięcie alimentów, ustalenie ojcostwa, kontakty z dzieckiem, rozwód itp. zachęcam do kontaktu.

Alimenty zazwyczaj ustalana są w ramach postępowania rozwodowego, jak również w ramach odrębnych postępowań sądowych o zasądzenie alimentów, w tym także w ramach ugód. Wysokość potrzeb uprawnionego, dość często małoletniego dziecka, ulegają jednak z czasem zmianie. Jak więc często możemy zwracać się do Sądu o podwyższenie należności tytułem alimentów?

Przepisem, który reguluje wymienioną kwestię jest art. 138 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

,,W razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego.”

„Zmiana stosunków” może być między innymi skutkiem zwiększenia się lub zmniejszenia usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, jak i zarobkowych oraz majątkowych możliwości zobowiązanego.

Innymi słowy wymienione może stanowić podstawę zarówno obniżenia jak i podwyższenia kwot nałożonych tytułem obowiązku alimentacyjnego. Możliwym jest również na podstawie powołanego przepisu stwierdzenia ustania obowiązku ich dokonywania (tzw. wygaśnięcia, uchylenia obowiązku alimentacyjnego).

Przechodząc jednak do odpowiedzi na pytanie jak często można żądać podwyższenia obowiązku alimentacyjnego, jak również czy są jakieś ograniczenia w zakresie składania pozwu o podwyższenie obowiązku alimentacyjnego?

Przepisy prawa nie wskazują jednoznacznie ile czasu musi minąć pomiędzy ustaleniem wysokości alimentów w danej sprawie, a wszczęciem kolejnej sprawy o podwyższenie alimentów. Przepisy nie wskazują również jak często takie wnioski można składać.

Możliwość zmiany następuje więc, gdy wystąpią w sposób ,,ogólnikowy” wskazane zmiany stosunków, czyli co?

WAŻNE: Sąd rozstrzyga wg stanu na dzień zamknięcia rozprawy sądowej, a więc by okoliczności dotyczące ,,zmiany stosunków” muszą wystąpić już po zamknięciu rozprawy sądowej.

Przykładowo:

Dziecko robi się coraz starsze i jego potrzeby rosną z wiekiem, inny jest koszt utrzymania 6 latka, inny 10 latka itp.

Jak wskazuje komentator J. Pawliczak:

Wraz z dorastaniem na ogół zwiększają się potrzeby dziecka. W szczególności może być to skutkiem rozpoczęcia nauki, konieczność pobierania dodatkowych lekcji, rozbudzenia zainteresowań. Takie okoliczności mogą stanowić „zmianę stosunków”, uzasadniającą zmianę wydanego wcześniej orzeczenia lub zawartej umowy dotyczącej alimentacji dziecka. (komentarz systemu prawnego legalis do Art. 138 KRO red. Osajda 2019, wyd. 5/J. Pawliczak

W mojej ocenie koszt utrzymania dziecka, tego już nieco starszego zmienia się co roku, więc taką też częstotliwość obowiązku aliementacyjnego bym widział, z tym, że spotykam się również z przekonaniem, iż muszą minąć co najmniej 2 lata. Kwestia ta jednak wymaga każdorazowej anlizy konkretnego przypadku.

Jeden z rodziców dziecka – zobowiązany do alimentów na dziecko – zaczyna nową pracę, odnosi sukces w działalności gospodarczej i jego zarobki ulegają znacznemu zwiększeniu [w tym zakresie SN wypowiadał się, uchw. SN (PSIC) z 16.12.1987 r., III CZP 91/86, OSNCP 1988, Nr 4, poz. 42, uzasadnienie tezy VII].

Przy tym co należy rozumieć pod pojęciem znacznego zwiększenie to już zupełnie odrębna kwestia, wymagająca analizy każdorazowej sytuacji.

Przedmiotowe możliwe jest również w ,,odwrotną” sytuację tj. gdy możliwości zarobowe rodzica z którym dziecko stale przebywa ulegną znacznemu pogorszeniu, stanie się on osobą bezrobotną – w takim bowiem wypadku to niestety drugi z rodziców winien ten ciężar finansowy w większym stopniu ponieść .

Zmiana stosunków może być skutkiem nie tylko zaistnienia nowych okoliczności po stronie uprawnionego lub zobowiązanego do alimentacji, lecz także zmiany stosunków gospodarczych (np. inflacji, deprecjacji pieniądza, kryzysu ekonomicznego), jeżeli nie dotyka ona w porównywalnym stopniu obu stron relacji alimentacyjnej

Pod pojęciem zmiany stosunków kryją się również takie zdarzenia jak: ciężka choroba dziecka wymagająca znacznych nakładów na leczenie lub osobistej opieki, lub też pogorszenie się stanu zdrowia związane z wypadkiem, a także wszystkie nawet jednostkowe sytuacje, które powodują, że potrzeby małoletniego uległy zwiększeniu.

Podkreślenia wymaga, jak wskazał celnie Sąd Najwyższy:

„Dla stwierdzenia, czy nastąpiła zmiana stosunków w rozumieniu art. 138 k.r.o., należy brać pod uwagę, czy istniejące warunki i okoliczności – na tle sytuacji ogólnej – mają charakter trwały, dotyczą okoliczności zasadniczych, ilościowo znacznych i wyczerpują te przesłanki, które w istotny sposób wpływają na istnienie czy zakres obowiązku alimentacyjnego” [tak uchw. SN (PSIC) z 16.12.1987 r., III CZP 91/86, OSNCP 1988, Nr 4, poz. 42, uzasadnienie tezy VII].

Innymi słowy to, że mamy jakiś jednorazowy większy wydatek nie oznacza, iż obowiązek alimentacyjny winien ulec zmianie, chyba, iż wydatek ten dotyczy np. leczenia dziecka i jest znaczny (koszt operacji, drogiej terapii lekowej itp.)

 Dokonując oceny tego czy w naszym wypadku wystąpiła zmiana stosunków należy rzetelnie porównać wydatki jakie były ponoszone w chwili zamknięcia rozprawy (zawarcia ugody) na której ustalono pierwotnie alimenty, oraz jak te wydatki wyglądają obecnie. Dobrze jest, też przez miesiąc lub dwa zapisywać wszystkie wydatków ze szczegółowym wskazaniem na co były wydatkowane, jednocześnie gromadząc paragony, potwierdzenia płatności, faktury itp. tak by możliwym było rzelne ustalenie czy warto pozew o podwyższenie alimentów formułować i wnosić do Sądu, czy też zwiększenie się potrzeb małoletniego nie nastąpiło lub, też o niewielką kwotę (taką o jaką w ocenie rodzica nie warto walczyć w sądzie, choć pamiętajmy, że alimenty są płatne co miesiąc).

W przypadku, gdybyś potrzebował porady prawnej, w w/w zakresie lub, też w zakresie prawa spadkowego lub rodzinnego, w szczególności w sprawie o: zachowek, stwierdzenie nabycia spadku, dział spadku, podwyższenie/obniżenie/przyznanie alimentów, ustalenie ojcostwa, kontakty z dzieckiem, rozwód itp. zachęcam do kontaktu.